طراحي شاخص اندازه‌گيري تخصيص زمان بين كار و انواع فراغت در يك چارچوب اسلامي

شاخص‌هاي رفاه و تخصيص بهينه زمان بين كار و انواع فراغت از ارزش‌هاي جامعه حاصل مي‌شود و جزو اقتصاد دستوري است. يكي از مشكلات جوامع امروزي عدم وجود معياري براي تخصيص مناسب زمان بين انواع فراغت كار مطابق با ارزش‌هاي جامعه است. در اين تحقيق بر اساس ارزش‌هاي اسلامي و حديث امام موسي كاظم(ع) شاخص تخصيص زماني بين كار و انواع فراغت معرفي ‌شده است. در اين حديث، امام موسي كاظم(ع) مي‌فرمايند شبانه‌روز بايد به چهار قسمت تقسيم شود، قسمتي براي تأمين معاش، قسمتي براي مناجات و عبادات، قسمتي براي معاشرت با دوستان و قسمتي براي لذات حلال؛ اما ميزان هر يك را تعيين نفرموده‌اند كه به نظر مي‌رسد بر اساس شرايط زماني، مكاني و غيره بايد تعيين گردد. بر اين اساس ابتدا با تحليل رفتار افراد مسلمان از طريق تابع مطلوبيت و قيد مرتبط با آن و با استفاده از روشي مشابه با شاخص توسعه انساني، شاخص تخصيص زماني بين كار و انواع فراغت معرفي ‌شده است اين شاخص ميانگين موزوني از چهار وجه بيان‌شده است؛ كه بر اساس آن مردم، برنامه‌ريزان و حاكمان اسلامي از وضعيت تخصيص زماني بين كار و انواع فراغت اسلامي جامعه اطلاع پيدا مي‌كنند. اين شاخص قابليت كاربرد به‌صورت الف) مكاني (استان‌ها و مناطق مختلف)، ب) زماني (يك كشور يا منطقه در زمان‌هاي مختلف) و ج) حرفه‌اي (مقايسه وضعيت شاخص در صنايع مختلف) را دارد. در اين تحقيق، شاخص براي كارگران استان لرستان و در سال 1397 برآورد شده است. نتايج بر اساس اين شاخص، حكايت از عدم مطلوب بودن تخصيص زماني اسلامي براي اين قشر و در سال 1397 دارد.