تأثير پاكلوبوترازول بر دماي سطح سايه‌انداز و برخي ويژگي‌هاي كمّي و كيفي دو رقم كلزا (.Brassica napus L) در رژيم‌هاي متفاوت آبياري

يكي از راه‌هاي جلوگيري از كاهش عملكرد كلزا در شرايط محدوديت رطوبت استفاده از تنظيم‌كننده‌هاي رشد است. به‌منظور بررسي تأثير پاكلوبوترازول (صفر،50، 100، 150 و 200 ميلي‌گرم در ليتر) بر دماي سطح سايه‌انداز و برخي ويژگي‌هاي كمّي و كيفي دو رقم كلزا (اوكاپي و ناتالي) تحت شرايط آبياري مطلوب و تنش خشكي انتهاي فصل، پژوهشي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه پيام نور فريدونشهر، در سال زراعي 961395 طراحي و اجرا شد. آزمايش به‌صورت كرت‌هاي دوبار خردشده، بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. نتايج نشان داد كه همه فاكتورهاي مورد بررسي (تنش خشكي آخر فصل، رقم و پاكلوبوترازول) بر طول خورجين، تعداد دانه در خورجين، وزن هزاردانه، عملكرد دانه و دماي كانوپي اثر معني‌داري داشتند. هر دو رقم مورد استفاده در اين پژوهش نسبت به تنش خشكي در زمان گلدهي بسيار حساس بوده به‌‌طوري ‌كه تنش خشكي باعث كاهش 40 درصدي عملكرد در هر دو رقم شد. در هر دو رقم در شرايط آبياري مطلوب تيمار 100 ميلي‌گرم در ليتر و در شرايط تنش تيمار 200 ميلي‌گرم در ليتر پاكلوبوترازول بيشترين ميزان عملكرد را در گياه كلزا توليد كردند. هر دو رقم پاسخ مشابهي نسبت به تنش خشكي و پاكلوبوترازول داشتند، ولي به‌طور كلي رقم ناتالي عملكرد بالاتري (5346 كيلوگرم در هكتار) را نسبت به رقم اوكاپي (4910 كيلوگرم در هكتار) توليد كرد. همچنين در هر دو رقم دماي سطح كانوپي گياه نيز تحت تأثير پاكلوبوترازول در شرايط تنش خشكي كاهش يافت. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎيﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه اﮔﺮﭼﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد شد، ﻟـﯿﮑﻦ، ﺗـﺄﺛﯿﺮ ﺗﻨﻈﯿﻢﮐﻨﻨﺪه رﺷﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﺸﯽ از ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ را ﺟﺒﺮان كند. ﺑﻨﺎﺑﺮايﻦ، اﺳﺘﻔﺎده از پاكلوبوترازول ﺑﻪﻋﻨـﻮان راﻫﯽ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس براي اﻓﺰايﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺷﺮايﻂ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﯿﻪ است.