در آمدي بر فلسفۀ زيست شناسي

(Philosophy of Biology (Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2008

گسترش توجه فلسفي به زيست شناسي در طول چند دهۀ گذشته نشان دهندۀ اهميت روزافزون علوم زيستي در دوران كنوني است. اكنون منابع علمي گسترده اي در بسياري از زيرشاخه هاي مختلف علوم زيستي وجود دارد، و ارائه ي خلاصه اي از آن همه مطلب در يك نوشته كوتاه ممكن نيست. امّا، در اين مقاله سعي مي شود توضيح داده شود كه فلسفه ي زيست شناسي چيست و اينكه چرا زيست شناسي براي فلسفه و فلسفه براي زيست شناسي مهم اند؟ در پايان مقاله فهرستي از مطالب مرتبط و مهم كه به موضوعات خاصي در فلسفه زيست شناسي پرداخته اند ارائه مي شود. به طور كلي فلسفه ي زيست شناسي با سه نوع مبحث فلسفي متفاوت سروكار دارد. نخست، فلسفۀ زيست شناسي به گزاره هاي كلي در زمينۀ فلسفه علم مي پردازد. دوم، معماهاي مفهومي خود زيست شناسي, مورد تجزيه و تحليل فلسفي قرار مي گيرند. سوم، در بحث از پرسش هاي فلسفي سنتي, زيست شناسي هم جايگاه خود را يافته است. دو نوع اول از پژوهشهاي فلسفي, به طور معمول در حوزه دانش زيست شناسي بحث و بررسي مي شوند، اما مورد سوم كمتر با زيست شناسي ارتباط رو در رو دارد. فلسفۀ زيست شناسي را همچنين بر اساس حوزه هاي نظريه هاي زيست شناختي مرتبط با آن مربوط مي شوند مي توان به زيرشاخه هايي گروه بندي كرد. زيست شناسي طيف متنوعي از رشته هاي علمي، از علوم تاريخي مانند ديرينه شناسي تا علوم مهندسي مانند زيست فناوري را در بر مي گيرد. در هر كدام از اين زمينه ها, مسائل فلسفي مختلفي رخ مي نمايند. بخش دوم مقاله به اين موضوع مي پردازد كه چگونه فلاسفه به برخي از شاخه هاي اصلي زيست شناسي نزديك شده اند.

The growth of philosophical interest in biology over the past thirty years reflects the increasing prominence of the biological sciences in the same period. There is now an extensive literature on many different biological topics, and it would be impossible to summarise this body of work in this single entry. Instead, this entry sets out to explain what philosophy of biology is. Why does biology matter to philosophy and vice versa? A list of the entries in the encyclopedia which address specific topics in the philosophy of biology is provided at the end of the entry. Three different kinds of philosophical enquiry fall under the general heading of philosophy of biology. First, general theses in the philosophy of science are addressed in the context of biology. Second, conceptual puzzles within biology itself are subjected to philosophical analysis. Third, appeals to biology are made in discussions of traditional philosophical questions. The first two kinds of philosophical work are typically conducted in the context of a detailed knowledge of actual biology, the third less so. Philosophy of biology can also be subdivided by the particular areas of biological theory with which it is concerned. Biology is a diverse set of disciplines, ranging from historical sciences such as paleontology to engineering sciences such as biotechnology. Different philosophical issues occur in each field. The latter part of the entry discusses how philosophers have approached some of the main disciplines within biology.