بررسي تطبيقي متناقض نماي زباني و ادبي در اشعار عبدالوهاب البياتي و محمدرضا شفيعي كدكني

متناقض‌نما هنرْسازه‌اي است كه موجب آشنايي‌زدايي و برجستگي كلام شده و ايجازي هــــــنري مي‌آفريند. از جمله شاعراني كه از اين ظرفيت هنري براي عينيت بخشيدن به تجارب و عواطف خود بهره جسته‌اند، مي‌توان به عبدالوهاب البياتي (1999- 1926م) شاعر عراقي و از پيشگامان شعر نوِ عربي و محمدرضا شفيعي‌كدكني (1318ش) شاعر، اديب و محقق برجستة ايراني اشاره كرد. در اين جستار، با نقد و تحليل مصاديق مشابه و برجستة متناقض‌نما در شعر دو شاعر از جهت دلالت يا ساخت بر اساس مكتب آمريكايي ادبيات تطبيقي و بر روش توصيفي- تحليلي كاربستِ اين هنرْسازه در شـعر آن‌ها را مي‌توان به دو ساخت زباني و ادبي تقسيم و سپس تحليل كرد كه متناقض‌نما به عنوان يكي از ويژگي‌هاي سبكي و خلاقيت‌هاي هنري آن دو، در پي آن است تا ضمن اصالت‌بخشي به شـعر، انديشه‌هاي آن‌ها را ادبي‌تر بيان كند. اين آراية ادبي در شعر اين دو، با قرار گرفتن در قالب صور خيالي چون تشبيه، استعاره و كنايه با حفظ فاصلة مناسب از غموض، مخاطب را به زيبايي بافت اوليه كلام رهنمون مي‌سازد. البياتي با تركيبات و گزاره هايي پرشور و گاه غمناك، تصاوير متناقض‌نمايش را شكل مي دهد، در حالي كه متناقض‌نماهاي شفيعي‌كدكني لطيف‌تر‌ و غالباً برگرفته از جهان طبيعتند، با اين وجود وجه غالب متناقض‌نماهاي آن دو اميدواري و اميد بخشي است.