اثر نانوذره هاي تيتانيوم دي‌اكسيد بر تنژگي و شاخص هاي رشد بذر بلوت در تنش خشكي

در سال‌‌هاي اخير بخش‌‌هاي بزرگي از جنگل‌‌هاي زاگرس به دليل بحران زوال بلوت از بين رفته و موجوديت بخش‌‌هاي بيشتري از آن به مخاطره افتاده و ساختار توده‌‌هاي جنگل دستخوش تغييرهايي ناخوشايند شده است. يافتن راهكارهايي براي افزايش توان استقرار نهال‌هاي جديد در عرصه مي تواند كمكي در زمينه احياي دوباره جنگل باشد. در اين پژوهش از پتانسيل نانوذره‌هاي تيتانيوم دي‌‌اكسيد براي كاهش اثرهاي مخرب تنش خشكي بر بذر بلوت استفاده شد. تنش خشكي يكي از مهم‌‌ترين عوامل در محدوديت تنژگي گياهان است. تيمارهاي اعمال شده شامل 4 سطح نانوذره هاي تيتانيوم (صفر، 10، 50 و 100 ميلي‌‌گرم در ليتر) و 4 سطح تنش خشكي (صفر، 3، 6 و 9 بار) اعمال شده توسط پلي‌‌اتيلن‌‌گلايكول 6000، بود. سطح صفر در هردو تيمار به‌‌عنوان تيمار شاهد درنظرگرفته شد. آزمايش به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كامل تصادفي با دو عامل و سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه تنش خشكي به‌ويژه در سطوح بالا بر بيشتر فاكتورهاي رشدي اثر منفي داشته است. تنش خشكي بالاي ۶ بار اثر منفي بر رشد ريشه داشت و تيمار ۵۰ ميلي گرم در ليتر تيتانيوم دي اكسيد با تنش خشكي ۳ بار بيشترين وزن تر ريشه (۳/ ۷۲۲۸ ميلي گرم) و بيشترين طول ريشه(۳۳/ ۱۲۷ ميلي متر) را ايجاد كرد. سطوح بالاي تنش خشكي شمار و سطح برگ‌ها را كاهش داد. اگرچه بين تيمارهاي نانوذره اختلاف آماري معني‌داري در طول ساقه‌چه و شمار برگ‌ها وجود نداشت اما تيمار ۵۰ ميلي گرم در ليتر نانوذره مقدار عددي بيشتري نسبت به ديگر تيمارها داشت. يافته‌ها نشان داد كه بيشترين درصد تنژگي و پيدايش گياهچه در غلظت ۵۰ ميلي گرم در ليتر نانوذره و سطوح صفر و ۳ بار تنش خشكي و كم ترين درصد پيدايش در تيمار بدون نانوذره و سطح ۹ بار تنش خشكي حاصل شد. برهمكنش نانوذره ها و تنش خشكي در سطح يك درصد بر تغييرات قطر طوقه معني‌دار بود. غلظت ۵۰ ميلي گرم در ليتر نانوذره در سطح ۶ بار تنش خشكي قطر طوقه را به‌طور ميانگين ۶۳/ ۲ ميلي متر نسبت به شاهد افزايش داد. بيشترين شمار ريشه‌هاي جانبي در غلظت ۵۰ ميلي گرم در ليتر و سطح ۳ بار تنش خشكي به‌دست آمد. يافته‌ها نشان داد زماني كه تيمار نانوذره همراه با تنش خشكي به كار رفته است گياه آستانه تحمل تنش خود را براي زيوايي بهتر در شرايط تنش افزايش داده است. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش مي توان بيان نمود كه غلظت 50 ميلي گرم در ليتر نانو ذره مناسب ترين تيمار براي بهبود مشخصات ريشه و كاهش اثر تنش خشكي در گياه بلوت است. پژوهش حاضر نخستين پژوهش انجام شده روي اثر تيمار نانو ذره بر ويژگي‌هاي رويشي بذر بلوت است.