تعيين مناسب‌ترين حد بهره‌برداري مجاز گونه Bromus tomentellus در مراتع كرسنك استان چهارمحال و بختياري

بهره برداري مناسب و مجاز از مرتع موجب پايداري پوشش گياهي، جلوگيري از تخريب و بهبود وضعيت آن مي شود. با تعيين حد بهره برداري مجاز گونه‌ها به عنوان يكي از اطلاعات مفيد، مي توان براي تعيين ظرفيت چرايي و در نتيجه توزيع مناسب دام در مرتع اقدام كرد. براي رسيدن به اين هدف، قبل از آغاز فصل رويشي سال 1386 يك قرق نيم هكتاري در مرتع كرسنك احداث و در آن 40 پايه از گونه Bromus tomentellus جهت تعيين اثر شدت هاي مختلف برداشت (چراي شبيه سازي‌شده) بر توليد علوفه و بذر آن به صورت كاملاً تصادفي انتخاب و هر 10 پايه آن به تيمارهاي شاهد (بدون برداشت)، 25، 50 و 75 درصد اختصاص داده شد. به مدت چهار سال و هر ساله در طول 3 ماه تيمارهاي مختلف برداشت بر روي پايه هاي مورد نظر اعمال و فاكتورهاي ارتفاع، توليد علوفه و توليد بذر در تمام پايه‌ها اندازه گيري و نتايج حاصل در قالب طرح اسپليت پلات در زمان در نرم‌افزار SAS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج حاصل نشان داد كه اثر سال بر روي توليد علوفه گونه Bromus tomentellus در سطح يك درصد معني دار ولي اثر شدت هاي مختلف برداشت و اثر متقابل سال و شدت هاي مختلف برداشت در سطح خطاي 5 درصد معني دار نشده است. كمترين ميزان توليد علوفه در سال 86 در تيمار 25 درصد و بيشترين ميزان آن در سال 88 در تيمار شاهد بوده است. نتايج توليد بذر اين گونه نشان داد كه اثر سال و شدت هاي مختلف برداشت در سطح خطاي يك درصد معني‌دار ولي اثر متقابل آنها در سطح خطاي 5 درصد معني دار نشده است. با توجه به تغييرات محيطي مؤثر بر اين گونه، مي توان بيان كرد كه چراي دام تا حدود 50 درصد از توليد علوفه آن حتي در سال هاي خشكسالي ضامن بقاي گونه Bromus tomentellus در منطقه كرسنك خواهد بود، اما برداشت گياه تا مرز 75 درصد هم در سال هاي عادي ظاهراً به گياه آسيبي نمي رساند.