اثرات خشكسالي بر الگوي كشت زراعي و رفاه كشاورزان دشت مهيار جنوبي

منابع آب زيرزميني در جهان تحت تأثير تغييرات آب و هوايي قرار گرفته و در سال هاي اخير با وقوع خشكسالي حجم آن كاهش يافته است. بنابراين، براي تصميم گيري بهنگام مديران و برنامه ريزان، پيش بيني و بررسي آثار اقتصادي خشكسالي امري ضروري به شمار مي رود. از اين رو، هدف اين مطالعه بررسي آثار رفاهي خشكسالي روي بهره برداران آب زيرزميني بود. با توجه به اين رويكرد، مطالعه حاضر با رهيافت بازار آب زيرزميني، آثار اقتصادي خشكسالي و تأثير آن بر الگوي كشت دشت مهيار جنوبي و تغييرات رفاه اجتماعي را در سال زراعي 96-1395 بررسي كرد. بدين منظور، براي مدلسازي از سه رهيافت تخمين رگرسيوني، برنامه ريزي رياضي مثبت و برنامه ريزي پويا استفاده شد. نتايج نشان داد كه در شرايط خشكسالي، سطح زيركشت جو و گندم افزايش و سطح زيركشت ذرت كاهش يافت. نتايج ديگر نشان داد كه كاهش عرضه آب ناشي از خشكسالي موجب كاهش مازاد رفاه اجتماعي به مقدار 1020 ميليون ريال (به قيمت سال 1396) ‌گرديد و به ازاي كاهش يك متر مكعب آب، رفاه به ميزان 147 ريال كاهش يافت. از اين رو پيشنهاد مي شود كه ميزان رفاه از دست رفته كشاورزان ناشي از كاهش آب، معياري براي تعيين ميزان پرداخت هاي جبراني شود.