تحليل منطقه‌اي حداكثر بارش‌هاي 24 ساعته با استفاده از گشتاورهاي خطي در مناطق خشك (مطالعه موردي: استان يزد)

مقدار بيشينه بارش 24 ساعته يكي از متغيرهاي مهم در طرح هاي آبياري و زهكشي، آبخيزداري و طراحي سازه هاي آبي است. از اين متغير براي محاسبه بارش هاي كوتاه مدت 6 ساعته و سيلاب طرح استفاده مي شود. تحليل ايستگاهي و منطقه اي بيشينه بارش 24 ساعته براي طرح هاي اقليم‌شناسي ضروري است و مي تواند گامي مثبت و كارا در تحليل رگبارها و سيلاب هاي مولد باشد. تحليل فراواني منطقه‌اي بر اساس تعيين همگني و تعيين تابع توزيع مناسب براي هر منطقه صورت مي گيرد. در پژوهش حاضر از روش گشتاورهاي خطي براي تحليل فراواني منطقه اي بيشينه بارش 24 ساعته، 18 ايستگاه هواشناسي استان يزد استفاده شده است. با استفاده از روش خوشه‌بندي Ward ايستگاه‌هاي مورد بررسي به دو منطقه همگن تقسيم شد. همگني به‌دست آمده از روش خوشه‌بندي Ward، با معيار ناهمگني هاسكينگ و واليس شد. بعد از اطمينان از همگني نواحي بدست آمده، با استفاده از آماره Z، توزيع مقادير حد تعميم يافته به عنوان بهترين تابع توزيع منطقه اي براي هر دو منطقه همگن انتخاب شد. در پايان مولفه هاي توزيع فراواني به روش گشتاورهاي خطي به صورت منطقه اي و ايستگاهي محاسبه و عملكرد آن‌ها با روش تعيين احتمال وقوع ويبول با استفاده از دو آماره RMSE و RRMSE مورد مقايسه قرارگرفت. بر پايه نتايج ، برآوردهاي منطقه‌اي و ايستگاهي در دروه بازگشت هاي كمتر از 10 سال تفاوت چنداني نداشته و مقدار خطاي محاسباتي كم است، ولي با بالا رفتن دوره بازگشت اين تفاوت محسوس است. مي توان گفت كه مقدارهاي منطقه اي به ترتيب در منطقه همگن اول و دوم، در حدود 80% و 70% موارد نسبت به مقدارهاي ايستگاهي، برآوردهاي قابل اعتمادتري از خود نشان مي دهد.