تعيين مكانهاي مناسب احداث سدزيرزميني براي مديريت منابع آب در مناطق خشك و نيمه‌خشك

مكان يابي اولين و مهمترين مرحلi در اجراي طرح هاي منابع طبيعي است. مكانيابي از نظر هيدرولوژيك و اقتصادي اجتماعي داراي اهميت است و مي تواند در كاهش هزينه و زمان براي تعيين محل هاي مناسب براي ساخت سد زيرزميني تأثير زيادي داشته باشد. سد زيرزميني از سازه هايي است كه مخزن آن در زيرزمين است و استحصال آب از آن به شرايط توپوگرافي و زمين شناسي منطقه بستگي دارد. در پژوهش حاضر براي مكانيابي سد زيرزميني در حوزه آبخيز كجبيد–بالاقلي شهرستان گرمه استان خراسان شمالي از مدل تصميم گيري ARAS و سامانه اطلاعات جغرافيايي استفاده شد. ابتدا، محل هاي مناسب با استفاده از روش حذفي و براساس معيارهاي رتبه آبراهه، شيب، زمين شناسي، كاربري اراضي، گسل، قنات و چشمه تعيين شد. در ادامه براي اولويت بندي معيارهاي كميت آب، كيفيت آب، شيب مخزن، نفوذپذيري مخزن، عمق مخزن، سطح مخزن، ارتفاع سازه، طول سازه، تكيه گاه، نياز آبي و دسترسي به سازه از روش تحليل سلسله مراتبي كمك گرفته شد. در پايان از روش تصميم گيري ARAS براي اولويت بندي مكان هاي مناسب استفاده شد. معيار كميت آب با اهميت نسبي 0/23 بيشترين و معيار تكيه گاه سد زيرزميني با اهميت نسبي0/02 كمترين امتياز را از ديدگاه كارشناسان به دست آوردند. محلهاي مناسب ساخت سد زيرزميني تعيين شده در روش حذفي برپايه معيارها اولويت بندي شد. نتايج نشان داد محل A با 0/36=Si و 1=Ki بهترين گزينه و در اولويت اول قرار گرفت.