بررسـي ميـزان و شـدت آلودگي خـربزه و طالبـي به قـارچ پوسـيدگي ذغـالي (Macrophomina phaseolina(Tassو تنوع قدرت بيماري‌زايي جدايه‌ها در شهرستان‌هاي ورامين، گرمسار و ايوانكي

Distribution and strains diversity of charcoal rot, Macrophomina phaseolina in melon farms of Varamin, Garmsar and Eyvanekey areas

بيماري ساق سياه خربزه وطالبي (Macrophomina phaseolina(Tass يكي از مهم­ترين بيماري‌هاي خاكزاد خربزه و طالبي با اهميت اقتصادي زياد در سراسر دنيا مي ­باشد. به منظور بررسي ميزان شيوع و شدت اين بيماري،نمونه­ هاي گياهي آلوده از هشت منطقه در مزارع خربزه و طالبي شهرستان ورامين در جنوب شرقي استان تهران و شهرستان­هاي گرمسار و ايوانكي در استان سمنان جمع‌آوري،خالص‌سازي و اثبات بيماري­زايي نمونه ­ها روي طالبي رقم حساس سمسوري انجام شد. سپس براي مقايسه قدرت بيماري­زايي جدايه‌هاي جمع ­آوري شده، اقدام به مايه ­زني قارچM.phaseolina برروي طالبي رقم حساس سمسوري شد. از كل نمونه‌هاي جمع ­آوري شده از مناطق مختلف، در مجموع 12 جدايه خالص قارچ M.phaseolinaبه­ دست آمد كه همگي داراي قدرت بيماري­زايي بودند؛شدت بيماري هر ژنوتيپ بر اساس مقياس 9-1 پيشنهاد شده توسط ابوي، پاستور-كوراالس بررسي شد كه اختلاف معني­ داري ميان آن­ها مشاهده گرديد؛به ­طوري ­كه جدايه‌هاي شه سفيد ايوانكي (MP-SH-37, MP-SH-34) به ترتيب با شدت شاخص بيماري 9/71 و 9/24 در گروه آماري a و ab قرار گرفتند. كم­ترين مقدار شاخص شدت بيماري به داور آباد شهرستان گرمسار برابر1/27 درصد تعلق گرفت.در اين بررسي، جدايه MP-SH-34 به­ عنوان جدايه قوي­تر از نظر بيماري­زايي انتخاب شد. بر اساس نتايج حاصل از اين تحقيق، 12 جدايه مختلف از قارچ M. phaseolina بر روي محصولات خربزه و طالبي شهرستان­هاي ورامين و گرمسار و ايوانكي وجود دارند كه همگي داراي قدرت بيماري­زايي بوده و مي ­بايست تمهيداتي جهت مديريت آن­ها اتخاذ شود.

Charcoal rot on melon Macrophomina phaseolina is one of the most important soil borne diseases of melons. The disease has an economical importance throughout the world. So, infested samples from eight sampling points of Varamin Country (south-east of Tehran Province) and Garmsar and Eyvanekey Countries (Semnan Province) were collected, purified and admitted for pathogenicity on melon variety Samsouri. Then, pathogenicity of the sampled strains were compared using susceptible variety of melon, Samsouri. Totally, twelve strains of M. phaseolina were collected from the area with variable pathogenicity; although significant difference was observed among them. Strains MP-SH-34 and MP-SH-37 from Shah Sefid in Eyvanekey country had the highest pathogenicity ability and on the other hand, strain from Davarabad in Garmsar area showed the lowest pathogenicity; so, the strongest and infecting strain was MP-SH-34. According to the results, different strains of M. phaseolina is spread in melon farms of Tehran and Semnan Provinces which is needed to be managed.