تحليل شگردهاي داستاني در منظومه يوسف و زليخاي جامي

اصل داستان يوسف و زليخا، ماجرايي واقعي است كه در قرآن كريم و ديگر كتب آسماني بازتاب يافته است. اما در عرصة ادبيّات فارسي، با تخيّل راويان و شاعران منظومه‌پرداز شاخ و برگ يافته است و هركس از منظري، بخشي از ماجرا را برجسته كرده و قضاوت و نتيجه‌اي متناسب با ذهنيّت خويش, ارائه كرده است. جامي اين داستان را با غنايي‌ترين لحن و دلكش‌ترين شكل به تصوير كشيده و نقش زليخا را به واسطة محوريّت عشق، پررنگ نشان داده است. وي با توصيف و استفاده از شگردهاي داستان‌پردازي، جلوه‌هاي ويژه به اين داستان بخشيده و كشش و حركت لازم را ايجاد نموده است. لذا بايسته است كه اين داستان از نظر شگردهاي داستان‌پردازي مورد بررسي واقع شود تا كنش داستاني و حوادث آن گردد و زيبايي‌هاي نهفته، جلوه‌اي تازه بيابند. براي اين منظور عناصر داستاني همچون طرح، موضوع و درون‌مايه، لحن و فضاسازي، صحنه و صحنه پردازي، راوي و زاوية ديد شخصيّت و شخصيّت‌پردازي مورد بررسي قرار گرفته است و يافته‌ها نشان مي‌دهد حوادث داستان به صورت منظم وعلّي و معلولي پيش رفته و به اوج منطقي رسيده است. شگردهاي شخصيّت پردازي و صحنه‌پردازي مورد توجّه جامي بوده است.