جايگاه دستور گرايي جوهري در انديشه حقوق اساسي و اسلامي شهيد بهشتي

A Reflection on the Substantial Constitutionalization ofShahid Beheshti Constitutional Law and Slamic Thought

دستور گرايي جوهري، روند شناسايي حقوق مردم در قوانين اساسي است. اين روند در قانون اساسي‌ جمهوري اسلامي ايران در قالب فصل سوم نمود يافته است. شهيد بهشتي(ره) به عنوان يك شخصيت تأثير گذار، در فرآيند تدوين قانون اساسي و شناسايي حقوق ملت و تأكيد بر جايگاه آن در نظريه حقوق اسلامي منطبق با شرايط دنياي جديد، تأثير بسزايي داشته‌اند. در اين پژوهش سعي شده است روند تأثير اين انديشه و جايگاه آن را در تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي با ارائه شواهد متعددي از دو نسل مهم حقوق بشر تبيين نماييم. فرض اساسي اين مقاله بر اين مبنا استوار است كه بخشي از مفاهيم متعالي مندرج در فصل سوم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران مبني بر رعايت و تضمين حقوق ملت مرهون تلاش و تأمل شهيد بهشتي است.

Substantial constitutionalization is the process of recognizing people's rights in constitutional law. This process is enshrined in the Constitution of Islamic Republic of Iran (IRI) the form of its third chapter. Shahid Beheshti, as an influential person, has had a notable influence on the process of drafting the Constitution, recognizing the rights of the Nation and emphasizing the position of the Islamic legal theory compatible with the conditions of the new world. In this article, we have tried to explain the process of this thought’s impact on and position in formulating the Constitution of the IRI by presenting various evidence from two important generations of human rights. The main presumption of this article is based on the fact that some part of the transcendental concepts set forth in chapter three of the Constitution of the IRI is due to the efforts and reflection of Shahid Beheshti.