اصول مواجهه با دشمن از منظر نهج‌ البلاغه

Principles of Confronting the Enemy in Nahj al-Balagha

مي‌توان گفت كه اسلام همواره در تمامي زمينه‌ها، توصيه به ميانه‌روي و رعايت حد وسط دارد. ازاين‌رو، شايستۀ بررسي است كه بدانيم پيشوايان دين در زمينۀ مواجهه با دشمن چه رويكردي را توصيه كرده‌اند. با توجه به اهميت اين موضوع، مقاله حاضر در پاسخ به اين سؤال كه اصول مواجهه با دشمن از ديدگاه اميرمؤمنان علي عليه السلام، كدامند؟ به استخراج مجموعه‌‌اي از اين اصول با تمركز بر نهج‌البلاغه پرداخته است. تكنيك گردآوري اطلاعات، كتابخانه‌اي، و بررسي اسنادي و روش تجزيه و تحليل آنها، توصيف و تحليل محتوايي داده‌هاي گردآوري شده است. نتايج به‌ دست‌ آمده در دو قالب اصول مواجهه با دشمنان داخلي و خارجي، و با عنوان‌‌هايي همانند عفو و گذشت، مدارا كردن، خيرخواهي، رعايت اعتدال... و نيز ضرورت هشياري در برابر دشمن، پرهيز از خوش‌گماني نسبت به دشمن، اجتناب از تسليم‌ شدن در برابر دشمن، و... بيان گرديد.

It can be said that Islam always teaches moderation in all areas and activities. But what is the approach of religious leaders to dealing with the enemy? Now, the question is, what are the principles of confronting the enemy from the point of view of Amir al-Mu’minin Ali (PBUH)? Using a descriptive-analytical and desk-research this research has been done. The research finding are presented in two formats, the principles of dealing with internal enemies, and the principles of dealing with external enemies, which are, forgiveness, tolerance, benevolence, moderation…, awareness before the enemy, distrusting the enemy and avoiding submission to the enemies.