كليدواژه :
تعبدي , تعقلي , توقيفي , ابواب معاملات
چكيده فارسي :
با اينكه در لسان فقهاء ـ خصوصاً متأخرين ـ بر امضائي بودن ابواب معاملات تأكيد و تعبدي بودن آن انكار شده است؛ اما در عين حال در مواردي احكام ابواب معاملات حمل بر تعبد شده است. نتايج تحقيق حاضر كه به روش تحليلي ـ توصيفي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي انجام شده، نشان مي‌دهد اصطلاح «تعبدي» در پنج معنا به‌كار رفته است؛ معناي اول: تعبدي در مقابل توصلي؛ در اين كاربست قصد تقرب به خداوند مقوِّم معناي تعبدي است و صرفاً به عبادات بالمعني الاخص اطلاق مي‌شود. معناي دوم: تعبدي به معناي توقيفي؛ به اين معنا كه احكام شرعي بايد مستند به شارع باشد. طبق اين معنا تمامي احكام شرع اعم از عبادات و معاملات تعبدي هستند. معناي سوم: تعبد به معناي كُرنش در مقابل حكم الهي؛ اين معناي تعبدي اشاره به لزوم تمكين اهل ايمان نسبت به احكام الهي دارد. چهارم: تعبدي به معناي بدون غرض بودن متعلق يك حكم شرعي؛ تعبدي در اين كاربست صرفاً به احكام امتحاني و امثال آن، البته طبق برخي از مباني اطلاق مي‌شود. پنجم: تعبدي در مقابل تعقلي؛ تعبدي در اين كاربست اشاره به عدم درك اغراض مترتب بر حكم يا عدم امكان به كارگيري قواعد معمِّم و مخصِّص حكم دارد. تعبدي به اين معنا قابل اطلاق به ابواب معاملات به‌صورت كلي نيست و صرفاً بر اجزاء و شرايطي كه تحت تصرف شارع قرارگرفته، في‌الجمله قابل اطلاق است.
چكيده لاتين :
Although the jurists, especially the later ones, have emphasized the signatory nature of rulings of the chapters of transactions and have denied its devotional nature; but at the same time, in some cases, the rulings of the chapters of transactions have been considered Ta’abudi (devotional). Jurisprudential and Principles texts show that the term "Ta’abud" is used in five meanings, I) Ta’abud vs. Tawassul, in this usage, the intention of approaching God, firms the meaning of "Ta’abud" and refers only to worship in a special sense, II) Ta’abud vs. Taughifi, in the sense that the Shari'a rulings must be documented by the lawgiver. According to this meaning, all the rules of Shari'a, including worship and transactions, are devotional. III) Devotion means obedience to the divine command. This meaning refers to the necessity of obeying the divine commandments. IV) Devotion means absence of purpose in the belonging of a sentence. Devotion in this application refers only to the tentative rules and the like, of course, according to some foundations. V) Devotion vs. rational; devotion in this application refers to the lack of understanding about the intentions of a sentence or the impossibility of applying the general and specific rules of a sentence. Devotional in this sense does not apply to the chapters of transactions in general and can only be applied to the components and conditions that have been possessed by the lawgiver.
