تأثير مداخله آموزشي مبتني بر منافع و موانع درك شده بر قصد انجام تلقيح واكسن ويروس پاپيلوماي انساني در زنان آسيب‌پذير: كاربرد مدل اعتقاد بهداشتي

مقدمه: ويروس زگيل تناسلي (HPV)، شايع‌ترين بيماري منتقل شونده از طريق رابطه جنسي مي‌باشد. لزوم توسعه آموزش پيشگيرانه، جهت عدم ابتلاء به HPV در جوامع مختلف مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به لزوم توسعه برنامه‌هاي جامع ارتقاء سلامت براي زنان آسيب‌پذير از جمله برنامه‌هاي پيشگيرانه، تلقيح واكسن و تشخيص به‌موقع، مطالعه‌ حاضر با هدف تعيين تأثير آموزش مبتني بر منافع و موانع درك شده بر قصد انجام تلقيح واكسن HPV در زنان آسيب‌پذير انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه‌ كارآزمايي باليني شاهددار تصادفي شده، به‌صورت پيش آزمونپس آزمون در سال 1397 بر روي 64 نفر از زنان آسيب‌پذير در مراكز تحت پوشش بهزيستي شهر اصفهان انجام شد. زنان در دو گروه آزمون و كنترل قرار گرفتند. آموزش سازه‌هاي منافع و موانع درك شده (با كاربرد مدل اعتقاد بهداشتي) در رابطه با قصد انجام تلقيح واكسن پاپيلوماي انساني، طي 4 جلسه آموزشي در گروه مداخله اجرا گرديد. واحد‌هاي پژوهش قبل، بلافاصله و 6 هفته بعد از آزمون با پرسشنامه محقق‌ساخته، مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمون تي مستقل، من‌ويتني، كاي دو استفاده شد. آزمون ها در سطح خطاي 5% و با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 22) انجام شد. يافته‌ها: بررسي و تحليل داده ها نشان داد كه در گروه آزمون اجراي مداخله باعث ايجاد افزايش معنادار در منافع درك شده و كاهش معنادار در موانع درك شده بلافاصله بعد از آزمون شده بود (0.001 p). 6 هفته بعد از آزمون، منافع درك شده پايدار بوده (0.840=p) و موانع درك شده كاهش معنادار يافته بود (0.017=p). همچنين قصد رفتار تلقيح واكسن بلافاصله بعد از آزمون و 6 هفته پس از آزمون به‌طور معناداري افزايش يافته (0.001=p)، در حالي‌كه در گروه كنترل تغييرات امتيازات منافع، موانع و قصد رفتار در سه مرحله اندازه گيري معنادار نبود. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج مطالعه، برنامه آموزشي بر اساس سازه‌هاي منافع و موانع درك شده زنان بر افزايش قصد آنان در مورد قصد انجام تلقيح واكسن ويروس پاپيلوماي انساني مؤثر است.