تاثير نابرابري درآمد بر استطاعت مالي خريد مسكن خانوارهاي كم درآمد مناطق كلان‌شهري ايران

مسكن از مهم‌ترين و گران ‌قيمت‌ترين دارايي‌هاي دوران زيست انسان بوده وكالايي است پرهزينه كه خريد آن مستلزم برنامه‌ريزي بلندمدت مي‌باشد. ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻦ، اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ مالي ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎ ﺑﻪ وﻳﮋه ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎي ﻛﻢ‌درآﻣﺪ ﺷﻬﺮي ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺴﻜﻦ مناسب است. در اين مقاله، با تركيب داده‌هاي مقطعي هزينهدرآمد خانوار توليد شده توسط مركز آمار ايران و با ساخت داده‌هاي شبه پانل، و نيز با داده‌سازي به روش كوهورت و تكرار مقاطع، رفتار خانوارها به مدت 25 سال مورد بررسي قرار مي‌گيرد. مطالعه حاضر براي دوره زماني 1370 تا 1394 و شامل هفت كلان‌شهر تهران، كرج، مشهد، اصفهان، تبريز، شيراز و اهواز مي‌باشد كه تنها مناطق شهري را در بر مي‌گيرد. افراد هدف مورد مطالعه در اين طرح، شاغليني هستند كه در فاصله سال‌هاي 1310 تا 1369 متولد شده‌اند. از آن‌جا كه ثروتمندان بيش از تقاضاي مصرفي خود سرمايه‌گذاري سوداگرانه در مسكن انجام مي‌دهند، اين رفتار عملكرد بازار مسكن و تقاضاي مؤثر مسكن كم‌درآمدها و ميان‌درآمدها را از طريق تشديد نابرابري درآمد تحت تأثير قرار مي‌دهد. نتايج نشان مي‌دهد افزايش نابرابري درآمد سرانه خانوارها در كلان‌شهرها اثر منفي و معناداري بر درآمد باقيمانده يا پسماند (مخارج غير مسكن خانوارها) و بر فضاي سرانه دارد. به عبارتي، با افزايش نابرابري درآمد، درآمد پسماند و مساحت سرانه تحت تصرف خانوارها كاهش مي‌يابد. نتايج همچنين نشان مي‌دهد درآمد دائمي اثر مثبت و معنادار بر استطاعت خريد مسكن دارد و افزايش آن باعث افزايش درآمد پسماند و همين‌طور افزايش مساحت سرانه تحت تصرف خانوار مي‌شود.