آزادي درياهاي آزاد در تقابل با اعمال صلاحيت دولت ساحلي با اتكا به پرونده نوراِستار در ديوان بين‌المللي حقوق درياها

سوخت‌رساني، فعاليت مجاز و جلوه‌اي از آزادي دريانوردي است. رسيدگي به ابعاد مختلف سوخت‌رساني كشتي خارجي در درياهاي آزاد در صلاحيت دولت صاحب ‌پرچم است. اختلاف‌نظر طرفين دعوا در پرونده كشتي نوراِستار، پيش‌ روي ديوان بين‌المللي حقوق درياها و ارتباط دادن آن با اعمال صلاحيت دولت ساحلي از طريق دولت ثالث در امور ذيل صلاحيت دولت صاحب‌ پرچم، فاقد سابقه است. مطالعه پرونده نوراِستار با روش توصيفي تحليلي و اتكا به رويه‌قضايي ديوان بين‌المللي حقوق درياها، موضوع و هدف اين نوشتار و واجد نوآوري است. سؤال اصلي پژوهش اين است كه حق آزادي دريانوردي كشتي خارجي در پوشش فعاليت سوخت‌رساني، با اعمال صلاحيت دولت ساحلي در رويه‌قضايي ديوان بين‌المللي حقوق درياها چه ارتباطي دارد؟ يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه حق آزادي دريانوردي كشتي خارجي در ارتباط مستقيم با اعمال صلاحيت دولت ‌ساحلي است. اما بر اساس رويه ديوان‌ بين‌المللي حقوق درياها، سوخت‌رساني كشتي خارجي در درياهاي آزاد، وقتي‌ كه تمام يا بخشي از سوخت‌رساني كشتي خارجي در درياي سرزميني يا منطقه نظارت آن دولت انجام شده باشد در صلاحيت دولت ‌ساحلي نيست. در اين شرايط، استناد دولت‌ ساحلي به حق اعمال صلاحيت در امور كشتي خارجي در درياي سرزميني كفايت نمي‌كند، هرچند كه كشتي خارجي بعد از سوخت‌رساني به درياي سرزميني آن دولت يا دولت ثالث، برگشته و تحت كنترل مستقيم قضايي آن دولت قرار گرفته باشد.