واكاوي كيفيت‌هاي محيطي تأثيرگذار در طراحي فضاهاي مديريت‌نشده زيرپل‌هاي شهري

امروزه كيفيت فضاهاي شهري از مهم‌ترين دغدغه‌هاي طراحي محيطي مي‌باشد. اين مطالعه با هدف ارائه ترجيحات محيطي استفاده‌كنندگان از فضاهاي شهري زيرپل‌هاي شهري انجام شده است تا متضمن دست‌يابي به مدل مناسب در جهت طراحي اين گونه فضاها باشد. اين پژوهش با دو روش كيفي و كمي انجام شده است. در مرحله اول به جهت بررسي ترجيحات محيطي شهروندان، بر اساس تكنيك كيوسورت1 و مصاحبه عميق، نظرات 50 نفر از استفاده‌كنندگان فضاهاي شهري براي فضاهاي رهاشده زيرپل‌هاي شهري بررسي و در نهايت انگاره‌هاي محيطي موثر در طراحي فضاهاي زيرپل‌هاي شهري استخراج شد. در مرحله دوم انگاره‌هاي محيطي حاصل از مرحله اول مطالعه با حضور 144 نفر از فارغ‌التحصيلان معماري، معماري منظر و طراحي شهري با استفاده از ابزار پرسشنامه به روش نمونه‌گيري تصادفي مورد بررسي قرار گرفته شد. سپس پايايي و روايي پرسشنامه بررسي و در نهايت بعد از جمع‌آوري داده‌ها با استفاده از روش تحليل عامل تأييدي2، مدل اين پژوهش در نرم‌افزار SPSS و Lisrel توليد شده است. نتايج حاكي از آن است كه ترجيحات محيطي شهروندان در طراحي فضاهاي زيرپل‌هاي شهري عبارت‌اند از: ايمني و امنيت، انسجام كالبدي، رويت‌پذيري، سرزندگي، غناي حسي، احساس تعلق، آسايش اقليمي. همچنين اين مطالعه نشان مي‌دهد كه شناخت و درك نيازهاي استفاده‌كنندگان از فضا به پاسخگويي بهتر محيط براي درك و تجربه فضاهاي با كيفيت‌تر كمك به‌سزايي خواهد نمود و چارچوب‌هاي نظري لازم را در اختيار طراحان محيطي به ويژه معماران و طراحان شهري قرار خواهد داد.