حفظ اتحاد و صلح‌طلبي؛ محور عملكرد امام علي در رخدادهاي پيرامون جنگ جمل

با رحلت رسول خدا، توجه به رويكرد صلح محورِ آن حضرت به منظور حفظ انسجام جامعه اسلامي و اتحاد مسلمانان كم‌تر شد. اما با شروع خلافت اميرالمؤمنين و التزام عملي ايشان به قرآن و سنت پيامبر، توجه به اين امر نيز رنگي تازه به خود گرفت. مروري بر عملكرد امام در دوران كوتاه خلافت ايشان و مطالعه موردي جنگ جمل، بر پايه كهن‌ترين متون تاريخي، براين امر گواه است. بر اين اساس، پرسش پژوهش حاضر آن است كه چه مستندات تاريخي‌اي از نحوه عملكرد امام علي در وقايع پيرامون جنگ جمل وجود دارند كه با بهره‌گيري از آن‌ها بتوان بر توجه آن حضرت به حفظ انسجام جامعه اسلامي و اتحاد مسلمانان با رويكردي صلح محور صحه گذارد؟ نتيجه اين پژوهش توصيفي تحليلي، آن است كه ايشان با محوريت جلوگيري از ايجاد افتراق در جامعه، ضمن شفاف‌سازي اوضاع براي مردم و فرستادن نمايندگاني نزد فتنه‌انگيزان، با رويكردي صلح‌طلب كوشيدند تا از منتهي شدن فتنه به جنگ جلوگيري نمايند. همان‌طوركه پس از اتمام نبرد، با پرهيز از خشونت و رفتار دين محور با بازماندگان، عدم‌مماشات در امور جامعه اسلامي (انتخاب حكم‌ران) و نوشتن نامه و تشريح وقايع براي مردم كوفه و مدينه، در حفظ انسجام جامعه اسلامي و اتحاد مسلمانان كوششي حداكثري داشتند.