ارزيابي عملكرد عصاره صمغ انزروت در پاكسازي لكه‌هاي ناشي از اثر دست روي كاغذهاي تاريخي

پاكسازي اسناد و آثار كاغذي از مراحل اصلي عمليات حفاظت و مرمت اين آثار است. با توجه به اينكه لكه‌هاي ناشي از اثر دست كه در اثر تورق متعدد كتابها بر روي سطح كاغذ ايجاد مي‌شوند، از لحاظ ظاهري و زيبايي شناسي باعث مخدوش شدن صفحات كتاب مي‌شود، همچنين از لحاظ شيميايي باعث تخريب بافت سلولزي كاغذ مي‌شود؛ بنابراين زدودن آن امري حائز اهميت در فرآيند حفاظت اسناد كاغذي است. براي پاكسازي لكه‌هاي مختلفي كه بر روي آثار كاغذي وجود دارند روشها و مواد شيميايي مختلفي استفاده مي‌شود؛ از جمله حلال‌هاي آلي كه قابل اشتعال و سمي‌اند، بنابراين استفاده از بعضي روشها و مواد براي آثار كاغذي، همچنين سلامت مرمتگران و حتي محيط زيست خطرناك هستند. در اين تحقيق براساس توصيه متون كهن براي برطرف كردن چنين مشكلاتي، عصاره صمغ گياه انزروت با غلظت‌هاي مختلف جهت پاكسازي لكه‌هاي ناشي از اثر دست مورد ارزيابي قرار گرفت. براي عصاره‌گيري صمغ گياه از روش ماسراسيون (خيساندن) استفاده شد. براي ارزيابي نمونه با نمونه هاي تاريخي از طيف سنجي مادون قرمز تبديل فوريه استفاده شد و براي ارزيابي ميزان پاك‌كنندگي عصاره از روشهاي رنگ‌ سنجي، pH سنجي، مشاهدات ماكرو و ميكروسكپي با لوپ ديجيتال بهره برده شد. نتايج حاصل از مشاهدات و محاسبات تغييرات رنگي و اسيديته حاكي از قدرت پاك‌كنندگي عصاره هيدروالكلي صمغ گياه انزروت با افزايش غلظت آن با توجه به ميزان تراكم لكه، تميزكاري مطلوب و قابل قبول‌تري را مي‌توان ارزيابي كرد. اين تحقيق از نوع كاربردي و به روش تحليلي توصيفي است كه يافته اندوزي آن اسنادي و آزمايشگاهي بوده و در نهايت با تحليل اطلاعات گردآوري شده نتيجه‌گيري حاصل شده است.