علم اهل برزخ به امور دنيوي: ارزيابي ديدگاه‌هاي كلامي اهل سنت

The Knowledge of People in Purgatory About Worldly Affairs: Evaluation of Sunni Theological Views

پژوهش حاضر با هدف تبيين و ارزيابي ديدگاه متكلمان اهل سنت پيرامون علم برزخيان به امور دنيوي انجام گرفت. روش پژوهش حاضر، تحليل محتواي كيفي است كه به صورت تحليل قياسي تبيين شده است. اعتقاد به ارتباط عالم برزخ به عنوان يكي از مراحل زندگي انسان و عالم دنيا مورد اتفاق جامعه اسلامي است؛ اندك شماري از جماعت سلفي و وهابيت تكفيري در اين ميان به انكار استمرار حيات انسان به معناي حقيقي آن كه ناظر به علم و ادراك برزخيان نسبت به اهل دنيا است پرداخته و آن را مبناي نظري خويش در مردود شمردن مسلمات عقايد اسلامي در حوزه توسل، زيارت قبور، تبرك و... قرار داده‌اند. نتيجه اين پژوهش، افزون بر تبيين و تحليل ديدگاه انديشمندان اهل سنت پيرامون استمرار ادراك و علم در حيات برزخي، از جهت نقد مباني فكري جريان‌هاي تكفيري قابل ذكر بوده و بر آن است كه تبيين و تفصيل مباحث نظري در حوزه حيات پس از مرگ انسان، مي‌تواند سهمي در برون رفت اختلافات عملي و تشتت رفتاري در حوزه مباحث ياد شده داشته باشد.

The aim of this study was to explain and evaluate the views of Sunni theologians on the knowledge of people in Barzakh (purgatory) about the incidents happening in this world. The method of the present study is qualitative content analysis which has been explained as deductive analysis. The belief in the connection between the purgatory world as one of the stages of human life and the material world is common to the Islamic society; a small number of Salafi and Takfiri Wahhabi denies the continuity of human life in its true sense-which necessitates that the people of Barzakh be aware of the people of the world-and thus, uses it as their theoretical basis for rejecting the definitive Islamic tenets such as Tawassul and Ziyarat, Tabarruk. The result of this study, in addition to explaining and analyzing the views of Sunni thinkers on the continuity of perception and knowledge in purgatory, is noteworthy for criticizing the intellectual foundations of takfiri movements. This paper suggests that explaining and elaborating the theoretical issues concerning the life after human death can contribute to solve the practical disputes and behavioral disparities in such issues.