بررسي رابطه بين سواد اطلاعاتي كاربران و رضايت آنان از خدمات كتابخانه (پژوهش موردي: كتابخانه مركزي دانشگاه محقق اردبيلي)

هدف:پژوهش حاضر تعيين رابطه بين سواد اطلاعاتي كاربران كتابخانه مركزي دانشگاه محقق اردبيلي و رضايت آنان از خدمات اين كتابخانه بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع كاربردي بوده و روش پژوهش، پيمايشي و از نوع همبستگي است. جامعه آماري پژوهش تمامي دانشجويان (در چهار مقطع كارداني، كارشناسي، كارشناسي ‌ارشد و دكتري) و اعضاي هيئت علمي دانشگاه محقق اردبيلي شامل 11647 نفر بود. حجم نمونه 253 نفر است، كه در آن از روش نمونه‌گيري در دسترس استفاده شد. ابزار اندازه‌ گيري در اين پژوهش، پرسشنامه رضايت كاربران، شامل ليب‌كوال براي رضايت از خدمات محلي كتابخانه، وب‌كوال4 براي رضايت از وبگاه كتابخانه و پرسشنامه سنجش سواد اطلاعاتي مبتني بر استاندارد قابليت‌ هاي سواد اطلاعاتي براي آموزش عالي، تدوين اي.سي.آر.ال. (2000) است. داده‌هاي پژوهش با استفاده از آمار توصيفي و آمار استنباطي (آزمون من‌ويتني، آزمون كروسكال‌واليس، و ضريب همبستگي اسپيرمن) در نرم‌افزار اس.پي.اس.اس. نسخه 22 تجزيه و تحليل شد. يافته‌ ها: يافته‌ هاي پژوهش نشان داد كه بين استاندارد اول از سواد اطلاعاتي و بُعد دوم رضايت از خدمات محلي كتابخانه يعني «توانايي تعيين وسعت ماهيت اطلاعات و تأثير خدمات»، استاندارد دوم از سواد اطلاعاتي و بُعد دوم رضايت از خدمات محلي كتابخانه يعني «توانايي دسترسي مؤثر به اطلاعات و تأثير خدمات» و استاندارد چهارم از سواد اطلاعاتي و بعد اول و دوم رضايت از خدمات محلي كتابخانه يعني «توانايي كاربرد هدف‌مند اطلاعات و كنترل اطلاعات» و «توانايي كاربرد هدف‌مند اطلاعات و تأثير خدمات»، رابطه مثبت و معنادري وجود دارد. در بخش وبگاه نيز بين استاندارد دوم از سواد اطلاعاتي و بعد اول و دوم رضايت از خدمات وبگاه، يعني بين «توانايي دسترسي مؤثر به اطلاعات و قابليت استفاده وبگاه» و «توانايي دسترسي مؤثر به اطلاعات و كيفيت اطلاعات وبگاه»، استاندارد سوم از سواد اطلاعاتي و بعد اول رضايت از خدمات وبگاه يعني «توانايي ارزيابي نقادانه اطلاعات و قابليت استفاده وبگاه»، و استاندارد چهارم از سواد اطلاعاتي و بعد اول، دوم و سوم رضايت از خدمات وبگاه يعني «توانايي كاربرد هدف‌مند اطلاعات و قابليت استفاده وبگاه»، «توانايي كاربرد هدف‌ مند اطلاعات و كيفيت اطلاعات وبگاه» و در نهايت، بين «توانايي كاربرد هدف‌ مند اطلاعات و كيفيت تعامل خدمات وبگاه» رابطه مثبت و معناداري وجود دارد. همچنين رضايت كاربران از خدمات (هم خدمات محلي و هم وبگاه) كتابخانه مركزي دانشگاه محقق اردبيلي در سطح نسبتاً مطلوب است، ولي سواد اطلاعاتي آنان در سطح نامطلوب قرار دارد. بين رضايت كاربران كتابخانه مركزي دانشگاه محقق اردبيلي براساس سن و جنسيت، و بين سواد اطلاعاتي كاربران اين كتابخانه براساس سن، مقطع تحصيلي و سمت تفاوت معناداري وجود دارد. نتيجه‌ گيري: به طور كلي مي‌توان گفت كه در اين پژوهش بين سواد اطلاعاتي كاربران و رضايت آنان از خدمات كتابخانه رابطه مثبت و معناداري مشاهده شد و اين رابطه در بخش خدمات وبگاه كتابخانه ملموس‌تر بود.