عنوان مقاله :
تغييرات فيزيولوژيكي و عملكرد ناشي از تأخير در آبياري در سورگوم اسپيدفيد و ارقام ارزن
عنوان به زبان ديگر :
Physiological Changes and Yield in Speedfeed Sorghum and Millet Cultivares Affected by Delayed Irrigation
پديد آورندگان :
صفائي طرقبه، محمد دانشگاه ولي‌عصر رفسنجان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، رفسنجان، ايران , آذري، آرمان دانشگاه ولي‌عصر رفسنجان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، رفسنجان، ايران , دشتي، حسين دانشگاه ولي‌عصر رفسنجان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، رفسنجان، ايران , مداح حسيني، شهاب دانشگاه ولي‌عصر رفسنجان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، رفسنجان، ايران
كليدواژه :
دور آبياري , خشكي , پرولين , ساكارز
چكيده فارسي :
به‌منظور ارزيابي تحمل به خشكي سه رقم ارزن و يك رقم سورگوم، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي دوبار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اصلي شامل سه دور آبياري پس از 80 (شاهد)، 120 و 160 ميلي‌متر تبخير از تشت تبخير كلاس آ، عامل فرعي شامل چهار رقم سورگوم (Sorghum bicolor cv. Speedfeed)، ارزن باستان (Setaria italica cv. Bastan)، ارزن پيشاهنگ (Panicum miliaceum cv. Pishahang) و ارزن نوتريفيد (Pennisetum americanum cv. Nutrifeed) و عامل فرعي به‌عنوان زمان نمونه‌برداري از برگ پرچم شامل سه مرحله‌ي قبل، يك و سه روز بعد از آبياري بود. تأخير در آبياري علاوه‌بر كاهش رنگيزه‌هاي برگ و عملكرد علوفه، باعث افزايش پرولين، ساكارز و قندهاي محلول برگ گرديد. تداوم اثرات تنش خشكي در روزهاي بعد از آبياري نيز مشاهده شد. براساس نتايج، براي ارقام موردمطالعه، دور آبياري تا سطح 120 و 160 ميلي‌متر تبخير، به‌ترتيب تنش خشكي محدود و شديد را ايجاد كرد. حداقل زمان براي جبران اثرات تنش خشكي با شدت محدود، 3 روز بعد از آبياري بود. در هر دور آبياري، سورگوم اسپيدفيد بيش‌ترين عملكرد را توليد كرد. حداكثر عملكرد خشك علوفه نيز از دور آبياري شاهد و سورگوم اسپيدفيد (9376 كيلوگرم در هكتار) حاصل شد. پرولين و ساكارز برگ به‌عنوان تنظيم‌كننده اسمزي، با عملكرد علوفه همبستگي مثبت داشتند. هم‌چنين سورگوم اسپيدفيد داراي قدرت تطابق‌پذيري بيش‌تري بود و بعد از انجام آبياري، سريع‌تر از ارقام ارزن موردمطالعه خسارت‌هاي وارده را ترميم كرد.
چكيده لاتين :
To evaluate drought tolerance of three cultivares of forage millet and one variety of sorghum, this experiment was conducted as split split plot based on a randomized complete block design with three replications. Irrigation frequencies consisted of irrigation after 80 (control), 120 and 160 mm evaporation from class A pan as main plots and sub-plots was consisted of sorghum cultivar (Sorghum bicolor cv. Speedfeed) and three cultivares of millet (Setaria italica cv. Bastan, Panicum miliaceum cv. Pishahang and Pennisetum americanum cv. Nutrifeed). Flage leaf sampling was done at three stages, before, one and three days after irrigation. According to the results, delaying in irrigation caused a reduction in leaf pigments and yield of forage, and it also increased proline, sucrose and soluble sugars of leaf. Continuation of drought stress effects was observed in the days after irrigation. According to the results for the studied cultivars, 120 and 160 mm evaporations were the moderate and sever irrigation frequencies respectively. It needed at least three days to recover the effects of moderate stress. Speedfeed sorghum produced maximum yield, in each irrigation frequencies. The highest forage dry yield (9376 Kg/ha) belonged to speedfeed sorghum under normal irrigation for. There were positive correlations between yield and proline and sucrose as osmotic regulators, but leaf pigments had no significant correlation. Speedfeed sorghum had also high ability to adapt, and it repaired damages faster than millet cultivares after irrigation.
عنوان نشريه :
فن آوري توليدات گياهي
