پديد آورندگان :
مصطفوي، خداداد دانشگاه آزاد اسلامي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد كرج، ايران , حسيني ايمني، صادق مؤسسه تحقيقات برنج كشور، آمل، ايران , حاجي‌محمد علي‌جهرمي، مجيد دانشگاه آزاد اسلامي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد كرج، ايران
كليدواژه :
اثر متقابل ژنوتيپ و محيط , عملكرد دانه , تجزيه پايداري , آماره‌هاي پايداري
چكيده فارسي :
هدف اين پژوهش مطالعه ميزان پايداري و سازگاري 12 لاين اميدبخش برنج به‌همراه دو رقم شاهد (فجر و ندا) بود. ژنوتيپ‌ها طي سه سال زراعي (90-1389، 91-1390 و 92-1391) در سه منطقه آمل، ساري و تنكابن در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار ارزيابي شدند. در اين تحقيق از آماره‌هاي واريانس محيطي رومر، ضريب تغييرات فرنسيس و كاننبرگ، اكووالانس ريك، واريانس پايداري شوكلا، ارزش پايداري امي، واريانس درون مكاني لينز و بينز، ضريب تغييرات درون مكاني و روش رگرسيون تاي جهت بررسي پايداري عملكرد دانه لاين‌ها استفاده شد. براساس نتايج آماره واريانس محيطي رومر و ضريب تغييرات، لاين‌هاي 7، 9 و رقم ندا پايدار و عملكرد قابل قبولي نشان دادند. طبق نتايج روش‌هاي واريانس پايداري شوكلا و اكووالانس ريك و نيز عملكرد دانه، لاين‌هاي شماره 1، 7، 9، 12 و رقم فجر بهترين ژنوتيپ‌ها بودند. آماره‌هاي واريانس درون مكاني و ضريب تغييرات درون مكاني لين و بينز نشان داد كه لاين‌هاي 10، 7 و 1 پايدارترين ژنوتيپ‌ها بودند. براساس ارزش پايداري امي، لاين‌هاي 1، 2، 4، 7 و 12 و رقم ندا بيش‌ترين پايداري و عملكرد را به خود اختصاص دادند. نتايج رگرسيون تاي نيز نشان داد كه لاين‌هاي 7، 9 و 12 و ارقام فجر و ندا بهترين ژنوتيپ‌ها از نظر پايداري و عملكرد بودند. در مجموع، براساس نتايج روش‌هاي مختلف، لاين‌هاي 7 و 9 و رقم فجر پايداري عملكرد بالايي را نشان دادند و و از نظر عملكرد نيز به‌ترتيب برابر با 44/6032، 59/5879 و 81/5755 كيلوگرم در هكتار، داراي عملكرد بيش‌تري از ميانگين ژنوتيپ‌ها بودند.
چكيده لاتين :
The purpose of this study was to study the stability and adaptability of 12 advanced lines of rice with two control varieties (Fajr and Neda cultivars). These genotypes were evaluated over 3 years of cultivation (2011-2013) in a randomized complete block design with three replications and three locations including Amol, Sari and Tonekabon. In this research, the stability statistics including Romer’s environmental variance, Francis and Kannenberg coefficient of variation, Wrick’s ecovalance, Shukla stability variance, AMMI stability value, lin and Binns parameter, within location coefficient of variation and Tai regression method were used to evaluate genotypes stability. Based on environmental variance and coefficient of variation, lines 7, 9 and Neda cultivar were stable and showed acceptable yield. According to Shukla stability variance, wrik’s eco-valance parameters and yield, lines 1, 7, 9, 12 and Fajr cultivar were the best genotypes. The results of variance and Lin and Binns parameter indicated that lines 10, 7 and 1 were the best genotypes. Based on AMMI stability parameter, lines 1, 2, 4, 7, 12 and Neda variety showed the best stability and yield. Tai regression results indicated that lines 7, 9, 12, and Fajr and Neda cultivars had the best stability and yield. Based on all methods, lines 7, 9 and Fajr cultivar were identified stable and with the yield of 6032.44, 5879.59 and 5755.81 kgr/ha respectively stayed above the average of all genotypes.
