تأثير نيتروژن آلي و معدني بر عملكرد و خصوصيات فيتوشيميايي دو گونه گزنه در منطقه رامسر

Effects of Organic and Inorganic Nitrogen on Yield and Phytochemical Characteristic of Two Nettle Species in Ramsar Region

به ‌منظور بررسي تأثير منابع آلي و معدني نيتروژن بر عملكرد، صفات مورفولوژيكي و جذب نيتروژن گياه گزنه، آزمايشي گلداني در فضاي باز در رامسر، استان مازندران در سال 1394 اجرا شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. فاكتورها شامل: گونه گزنه در دو سطح شامل گونه‌هاي Urtica piluliferaو Urtica dioica،تيمار كودي در 7 سطح شامل شاهد (بدون كود)،30 و 60 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع اوره، كود دامي: 5 و 10 تن در هكتار و مقادير تلفيقي كود دامي و معدني: 5/2 تن در هكتار كود دامي + 15 كيلوگرم در هكتار نيتروژن و 5 تن در هكتار كود دامي +30 كيلوگرم در هكتار نيتروژن بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثرات ساده تيمارهاي گونه و كود بر همه صفات موردمطالعه و اثر متقابل آن‌ها بر عملكرد خشك اندام هوايي، مقدار فنل و فلاونوئيد تأثير معني‌داري داشت. بالاترين عملكرد ماده خشك اندام هوايي (59 گرم در گلدان) از اثر متقابل گونه‌ي Urtica pilulifera و تيمار 5 تن در هكتار كود دامي +30 كيلوگرم در هكتار نيتروژن (كاهش 50 درصدي كود معدني) به‌دست آمد. گونهUrtica pilulifera ويژگي‌هاي رشدو كارآيي مصرف نيتروژن بالاتر و درصد جذب نيتروژن كم‌تري نسبت به گونهUrtica dioica داشت. بالاترين كارآيي مصرف كود و درصد نيتروژن به‌ترتيب از تيمارهاي 5/2 تن در هكتار كود دامي + 15 كيلوگرم در هكتار نيتروژن (18/3 گرم ماده خشك در گرم نيتروژن) و 60 كيلوگرم نيتروژن در هكتار (76/3 درصد) حاصل شد. بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت كه تلفيق كود معدني و كود دامي بهترين تركيب براي توليد گزنه بدون كاهش عملكرد است.

In order to investigate the effects of different sources of nitrogen on yield and nitrogen uptake of two nettle species, a pot experiment under outdoor condition was conducted at Ramsar (Mazandaran Province) in 2015. Treatments were set up as factorial arrangement in a randomized complete block design with three replications, including species at two levels (Urtica pilulifera L. and Urtica dioica L.) and fertilizers at seven levels (0, 30 and 60 kg N ha-1 (urea), Farm Yard Manure (FYM): 5 and 10 ton ha-1 and integrated inorganic and FYM: 15kg N ha-1 + 2.5 ton ha-1 FYM and 30 kg N ha-1 + 5 ton ha-1 FYM). The highest dry yield was obtained from Urtica pilulifera and 30 kg N ha-1 + 5 ton..ha-1 FYM (59 g/pot). In other words, by reduction 50% use of inorganic fertilizer., increased yield 27.30% compared to 60 kg N ha-1. Urtica pilulifera had higher growth traits, nitrogen use efficiency and lower nitrogen uptake percentage than Urtica dioica. The highest nitrogen use efficiency and nitrogen uptake percentage were achieved from 15 kg N ha-1 + 2.5 ton FYM ha-1 (3.18 g dry weight/g N) and 60 kg N ha-1 (3.76%), respectively. Therefore, it can be concluded that integrated application of inorganic and organic fertilizers is the best combination for nettle crop production, resulting in no significant decline in yield quantity.