قوميت، جنسيت و عملكرد فضاهاي‌شهري در شهرهاي چند‌قوميتي (مطالعه‌موردي: شهر زاهدان)

(Ethnicity, Gender, and the Performance of Urban Spaces in Multi-Ethnic Cities (Case Study: Zahedan City

اين پژوهش عمكرد فضاهاي عمومي شهر زاهدان را به صورت عام و مشكلات شهروندان زن را بر مبناي عنصر قوميت شهروندان مورد بازكاوي قرار مي‌دهد. چراكه جمعيت زن در زاهدان به مثاله شهري چند قومي، اساساً با دو گونه محدوديت مواجه‌اند كه اولي ريشه در جنسيت‌‌ و دومي ريشه در الگوها و انگاره‌هاي خرده‌فرهنگ قومي‌ دارد. هدف پژوهش تبيين رابطه عنصر قوميت شهروندان و عنصرجنسيت آنها با ميزان حضور و استفاده از فضاهاي‌شهري است. اين مقاله، پژوهشي، كاربردي، تحليلي‌ـ‌توصيفي، پيمايشي، با پرسشنامه ‌محقق‌ساخته و حجم ‌نمونه 388 واحد، با روش نمونه‌گيري تصادفي ‌دو‌مرحله‌اي، در منطقه يك و دو شهرداري ‌زاهدان انجام شده است. مدل‌هاي ‌تحليل عبارتند از كاي‌دو، مدلT، مدل ‌Phi. يافته‌ها نشان مي‌دهد، عملكرد فضاهاي شهري زاهدان به صورت معني‌داري پايين است. همچنين جنسيت شهروندان بر استفاده آنها از فضاهاي‌ شهري داراي اثر بازدارنده معني‌داري مي‌باشد. مضافاً كه عنصر قوميت ‌شهروندان به گونه‌اي معني‌دار، ادراك ‌‌امنيت و ميزان حضور و استفاده شهروندان زن به ويژه زنان داراي خرده فرهنگ قومي را از فضاهاي‌ شهري متأثر و محدود ميكند. شاخص ‌ادراك ‌ناامني (ناشي از فقدان فضاي شهري زنانه) تابع قوميت شهروندان هست، زيرا 50 درصد شهروندان بلوچ و در مقابل فقط 33 درصد شهروندان فارس، فقدان فضاي ‌شهري ‌زنانه را عامل ادراك‌ ناامني فضاهاي شهري مي‌دانند كه سبب فقدان يا تضعيف مشاركت اجتماعي، كم­رنگ بودن هويت اجتماعي، مشكلات سلامتي و آسيب‌هاي ‌رواني مي‌گردد. پيشنهاد مي‌شود جهت اجتناب و كاهش پيامدهاي ‌آسيب‌زا، اولاً احداث فضاهاي شهري زنانه مانند پارك بانوان، ثانياً ايجاد، تجهيز و ايمن‌سازي فضاهاي شهري موجود، مورد تاكيد و برنامه ريزي قرار گيرد.

فاقد چكيده لاتين