بررسي فلور، شكل زيستي و پراكنش جغرافيايي گياهان منطقۀ تنگ خشك ياسوج (استان كهگيلويه و بويراحمد)

A Study of Floristics, Life Form, and Chorology of Plants in Tang-e Khoshk of Yasouj Region (Kohgiluyeh and BoyerAhmad Province)

در پژوهش حاضر، فلور منطقۀ تنگ خشك واقع در شهرستان بويراحمد در استان كهگيلويه و بويراحمد، با وسعت تقريبي 10 هزار هكتار و محدودۀ ارتفاعي بين 2037 تا 2600 متر از سطح دريا و در موقعيت جغرافيايي '41 °51 تا '48 °51 درجۀ طول شرقي نصف‌النهار گرينويچ و '23 °30 تا '30 °30 درجۀ عرض شمالي خط استوا در طي سال‌هاي 1395 و 1396 با نمونه‌برداري به روش پيمايشي و ترانسكت خطي بررسي شد. براساس نتايج حاصل از اين پژوهش در اين منطقه 296 گونه، متعلق به 187 جنس و 56 تيرۀ گياهي مي‌‌رويد. يك گونه متعلق به شاخۀ بازدانگان و 295 گونه مربوط به شاخۀ نهاندانگان (44 گونه از ردۀ تك‌لپه‌اي‌ها و 251 گونه از ردۀ دولپه‌اي‌ها) است. مهم‌ترين تيره‌هاي گياهي منطقه، تيره‌هاي كاسني (Asteraceae) با 38 گونه، پروانه‌آسا (Fabaceae) با 28 گونه و نعناع (Lamiaceae) با 23 گونه و مهم‌ترين جنس‌هاي گياهي منطقه، جنس‌هاي گون (Astragalus) با نه گونه و فرفيون (Euphorbia) و گل گندم (Centaurea) هركدام با پنج گونه است. بيشترين عناصر جغرافيايي فلور، مربوط به ناحيۀ ايران - توراني (3/52 درصد) و مهم‌ترين اشكال زيستي عناصر گياهي منطقه به ترتيب شامل همي‌كريپتوفيت‌ها (2/44 درصد) و تروفيت‌ها (1/33 درصد) است. درصد زياد همي‌كريپتوفيت‌ها نشان‌دهندۀ اقليم سرد و كوهستاني منطقه است. براساس نتايج اين پژوهش و با توجه به غني‌‌بودن پوشش گياهي منطقه، بر حفظ و تكثير گونه‌هاي بومي در زيستگاههاي طبيعي يا خارج از زيستگاههاي طبيعي، با اعمال مديريت مناسب و حفاظت تأكيد مي‌شود.

In the present research, the flora of Tang-e Khoshk region located in Boyer Ahmad city, Kohgiloyeh Boyer Ahmad province, with an approximate area of 10/000 hectares and an altitude range between 2037 and 2600 meters above sea level and in a geographical position between the eastern longitude 51˚41ʹ to 51˚48ʹ E and the northern latitude of 30˚28ʹ to 30˚30ʹ N have been investigated during the years 1395 and 1396 (2016 and 2017). The sampling techniques of survey and linear transect were used. The results showed that 296 species belonging to 187 plant genera and 56 families grew in this area. From 296 species, one species belonged to the genus Gymnospenrms and 295 species belonged to Angiosperms (44 species from the category of Monocotyledons and 251 species from the category of Dicotyledonds). The families of Asteraceae (with 38 species), Fabaceae (with 28 species), and Lamiaceae (with 23 species) were the most important in this region. The most important genera of the region were Astragalus (with 9 species) and Euphorbia and Centaurea (each with 5 species). Also, most of the geographical elements of the flora were related to the Iran-Turani region (52/3%) and the most important biological forms of plant elements in the region included Hemicryptophytes (44/2%) and Therophytes (33/1%), respectively. The high percentage of Hemicryptophytes indicated the cold and mountainous climate of the region. Based on the results of this study and due to the rich vegetation of the region, the conservation and reproduction of native species in natural habitats or out of natural habitats are emphasized with proper management and conservation.