آسيب شناسي مديريت سياسي فضا در نظام‌هاي بسيط متمركز مطالعه موردي: جمهوري اسلامي ايران

Pathology of Political Management of Space in Centralized Simple Systems Case Study: Islamic Republic of Iran

توزيع فضايي قدرت سياسي- اجرايي در كشورها الگوهاي متفاوتي دارد كه در ايران از الگوي بسيط متمركز استفاده مي‌شود؛ گرچه اين نوع نظام حكومتي در دهه اول انقلاب اسلامي سبب شد يكپارچگي و انسجام ملي كشور حفظ شود، اما در حال حاضر با توجه به تغييرات و دگرگوني‌هاي گسترده به نظر مي­رسد كم كم تبديل به عاملي بازدارنده براي پيشرفت و توسعه كشور شده است. سوال اصلي اين پژوهش اين است كه مهم‌ترين آسيب‌هايي كه نظام بسيط متمركز براي كشور ايجاد كرده است كدام‌اند؟ و شدت اين آسيب‌ها نسبت به يكديگر چگونه است؟ بر اساس مطالعات اين پژوهش كه به روش توصيفي- تحليلي و با مشاركت 185 نفر از نخبگان علمي، اجرايي كشور انجام شده، 10 محور موضوعي به‌عنوان مهم‌ترين آسيب‌هاي نظام بسيط متمركز شناسايي و اولويت بندي شدند. اين آسيب‌ها به ترتيب در آزمون آماري t تك نمونه‌اي مورد سنجش قرار گرفت و در نهايت به ترتيب شدت آسيب: كم‌توجهي به اقتضائات ويژگي‌هاي محلي(33.00t:)؛ مغفول ماندن ظرفيت‌هاي قانوني و قانونگذاري (24.00t:)، ناكارآمدي نظام اداري-اجراي (24.00t:)، بي‌عدالتي فضايي و توسعه نامتوازن (23.00t:)، مشاركت ناقص مردم در اداره امور محلي (23.00t:)، عدم تفكيك فرآيندي فعاليت‌ها و مسئوليت‌ها (22.00t:)، عدم مسئوليت‌پذيري، حس تعلق و پاسخگويي مسئولين محلي (22.00t:)، تجمع فشارها بر دولت مركزي (21.00t:)، عدم توسعه حزبگرايي (16.00t:)، تداوم فرهنگ سياسي اقتدارگرا و متملق گو (14.00t:) اصلي ترين چالش‌هايي هستند كه نظام بسيط متمركز در كشور ايجاد كرده است و به نظر مي‌رسد جمهوري اسلامي ايران براي پيشرفت و توسعه با روندي سريعتر، لاجرم مي‌بايست به اين آسيب‌ها توجه كافي نشان دهد تا مسير تعالي جامعه را از طريق تغيير در ميزان تمركز در بستر نظام بسيط غير متمركز، هموار نمايد.

The spatial distribution of political-executive power in countries has different patterns with its weaknesses and strengths. In Iran, a centralized simple model is used; This type of system caused the national unity and cohesion of the country in the first decade of the Islamic Revolution, but now, it seems has gradually become an effecting deterrent factor for the country's progress and development due to extensive changes and transformations. The main question of this research is what are the most important disadvantages that a centralized simple system has caused to the country? an‎d what is the severity of these? Based on the finding of this study conducted in the descriptive-analytical method with the participation of 185 academic and executive elites of the country, 10 thematic axes were identified and prioritized as the most important disadvantages of a centralized simple system. These were assessed in a one-sample t-test. The main disadvantages of the centralized simple system in the country are, Neglecting the requirements of local characteristics (t:33.00); neglecting of legal and legislative capacities (t:24.00), inefficiency of administrative-bureaucratic system (t:24.00), spatial injustice and unbalanced development (t:23.00), incomplete participation of people in Local Government Office (t:23.00), non-segregation of activities and responsibilities (t:22.00), irresponsibility, lack of belonging sense and accountability of local officials (t:22.00), pressure on the central government (t:21.00), Lack of development of parties(t:16.00), Continuation of authoritarian and flattering political culture (t:14.00). It seems that the Islamic Republic of Iran has to pay enough attention to these disadvantages in order to progress and develop faster. It has to smooth the way for the excellence of society by changing the level of concentration in the context of a decentralized simple system.