اثر كاربرد كودهاي زيستي و سولفات روي بر بعضي صفات مورفولوژيكي، عملكرد و محتواي اسانس مرزه (Satureja hortensis L.)

Effects of biofertilizers and zinc sulfate on some morphological and yield characteristics of Satureja hortensis L.

به‌منظور بررسي اثر كاربرد كودهاي زيستي و سولفات روي بر بعضي صفات مورفولوژيكي، عملكرد و اسانس گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمايشي در سال 1392 به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه مراغه اجرا شد. تيمارها شامل كودهاي زيستي (شاهد يا عدم تلقيح، نيتروكسين و سوپرنيتروپلاس) و محلول‌پاشي گياهان با سولفات روي (غلظت‌هاي صفر، 2.5 و 5 در‌ هزار) بودند. نتايج نشان داد كه اثر كودهاي زيستي و سولفات روي بر تعداد ساقه‌هاي فرعي، وزن خشك سرشاخه گلدار، وزن تر و خشك تك‌بوته، عملكرد بيولوژيك و عملكرد اسانس معني‌دار شد. بيشترين مقدار صفات مذكور به‌ترتيب در تيمارهاي تلقيح سوپرنيتروپلاس و نيتروكسين بدست آمد. علاوه بر صفات اشاره شده، ارتفاع بوته نيز با كاربرد غلظت‌هاي 5/2 و 5 در ‌هزار سولفات روي نسبت به شاهد افزايش يافت. قطر ساقه تحت ‌تأثير كود زيستي سوپرنيتروپلاس+ محلول‌پاشي سولفات روي با غلظت 2.5 در هزار و كود نيتروكسين+ محلول‌پاشي سولفات روي با غلظت 5 در هزار به حداكثر مقدار خود رسيد. تيمارهاي محلول‌پاشي سولفات روي با غلظت 5 در ‌هزار+ سوپرنيتروپلاس، سولفات روي با غلظت 2.5 در هزار+ نيتروكسين و سولفات روي با غلظت 5 در هزار+ نيتروكسين با بيشترين درصد اسانس، باعث افزايش 34.5 درصدي مقدار اسانس مرزه نسبت به شاهد شدند. به‌طور خلاصه، نتايج اين مطالعه نشان داد كه كاربرد كودهاي زيستي سوپرنيتروپلاس، نيتروكسين و سولفات روي مي‌‌‌توانند براي بهبود رشد گياه و افزايش اسانس مرزه استفاده شوند

To study the effect of biofertilizers and zinc sulfate on some morphological and yield characteristics of summer savory (Satureja hortensis L.), an experiment was conducted as a factorial in a randomized complete block design with three replications in the research farm of the Faculty of Agriculture, Maragheh University in 2013. Treatments included biofertilizers (1: no inoculation (control), seeds inoculated with 2: Nitroxin and 3: Super Nitro Plus) and foliar spray of plants with zinc sulfate (the concentration of 0, 2.5 and 5 per thousand). The results showed that the effect of biofertilizers and zinc sulfate on the number of branches per plant, flowering shoots dry weight per plant, wet and dry weight of aerial parts at 50% flowering stage, biological yield and essential oil yield was significant. The highest values of these traits were obtained in Super Nitro Plus and Nitroxin inoculation treatments, respectively. Plant height was also increased by applying zinc sulfate at concentrations of 2.5 and 5 per thousand compared to the control. Stem diameter reached to the maximum value under Super Nitro Plus + zinc sulfate foliar spray at a concentration of 2.5 per thousand and Nitroxin + zinc sulfate foliar spray at a concentration of 5 per thousand treatments. The treatments of zinc sulfate at a concentration of 5 per thousand + Super Nitro Plus and zinc sulfate at a concentrations of 2.5 and 5 per thousand + Nitroxin with the highest percentage of essential oil, increased the amount of summer savory essential oil by 34.5% compared to the control. In summary, the results of this study showed that Super Nitro Plus, Nitroxin, and zinc sulfate can be used to promote plant growth and increase the essential oil of summer savory.