پديد آورندگان :
سلماني حسيني، حميدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد نراق - گروه زراعت و اصلاح نباتات، نراق، ايران , نوزاد نميني، كريم دانشگاه آزاد اسلامي واحد نراق - گروه زراعت و اصلاح نباتات، نراق، ايران , دهقان زاده، حميد دانشگاه پيام نور - گروه علوم كشاورزي، تهران، ايران
كليدواژه :
خاكشير (Descurainia sophia L.) , ديم , تجزيه خوشه‌اي , وراثت‌‌پذيري عمومي
چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي تنوع فنوتيپي و ژنوتيپي جمعيت‌هاي خاكشير (Descurainia sophia L.) و تأثير آبياري تكميلي بر عملكرد و اجزاي عملكرد آنها، آزمايشي در سال زراعي 1397-1396 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد نراق به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. فاكتور اصلي آبياري شامل دو سطح كشت ديم و يك مرحله آبياري تكميلي و فاكتور فرعي شامل 8 جمعيت خاكشير همدان، اصفهان، چادگان اصفهان، مركزي، ابوزيدآباد كاشان، بشرويه، نخجيروان و خمين بود. نتايج نشان داد آبياري تكميلي سبب افزايش عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي، تعداد خورجين، تعداد دانه در خورجين، وزن هزاردانه و تعداد ساقه فرعي شد. بين جمعيت‌هاي خاكشير از نظر صفات مختلف تنوع بالايي وجود داشت. بيشترين عملكرد دانه در شرايط آبياري تكميلي و ديم به‌ترتيب در جمعيت‌هاي چادگان اصفهان و خمين با 499.1 و 359.1 كيلوگرم در هكتار مشاهده گرديد. تجزيه خوشه‌اي به روش وارد، جمعيت‌هاي خاكشير را به 4 گروه در شرايط ديم تقسيم كرد كه جمعيت‌هاي همدان، اصفهان، بشرويه و خمين در گروه اول قرار گرفتند. گروه دوم به جمعيت نخجيروان اختصاص يافت. در گروه سوم جمعيت‌هاي مركزي و ابوزيدآباد كاشان قرار گرفتند و گروه چهارم به جمعيت چادگان اصفهان اختصاص يافت. بيشترين وراثت‌‌پذيري عمومي مربوط به صفات عملكرد دانه و تعداد خورجين و به‌ميزان 68.4% بود.
چكيده لاتين :
To study the phenotypic and genotypic variation of Iranian flixweld (Descurainia sophia L.) populations and the effect of complementary irrigation on their yield and yield components, an experiment was conducted as a split-plot in a randomized complete block design with three replications in the research farm of Islamic Azad University, Naragh Branch, during 2017-2018 growing season. Irrigation at two levels of rainfed cultivation and cultivation with one complementary irrigation was considered as the main plot and flixweld populations at eight levels of Hamedan, Esfahan, Chadegan in Esfahan, Markazi, Abuzeid Abad in Kashan, Bashrouye, Nakhjiravan, and Khomein as sub-plots. The results showed that grain yield, biological yield, the number of siliqua, the number of grains per silique, 1000-grain weight, and the number of sub-stems increased by complementary irrigation. There was a high variation among flixweld populations in terms of different traits. The highest grain yield under complementary irrigation and rainfed conditions was observed in Chadegan and Khomein populations with 499.1 and 359.1 kg ha-1, respectively. Cluster analysis divided flixweld populations into four groups under rainfed conditions. Populations Hamedan, Esfahan, Boshrouyeh, and Khomein were placed in the first group, Nakhjiravan in the second group, Markazi and Abuzeid Abad in the third group, and Chadegan in the fourth one. The highest broad-sense heritability (68.4%) was obtained for grain yield and number of siliqua traits.
