نقش انگاره سفر در معناداري زندگي از منظر نهج‌البلاغه و مؤلفه‌هاي آن در ساحات دروني انسان

استفاده از انگاره‌ها براي تمثل بخشيدن به امور ذهني و دروني در بسياري از عرصه‌ها و ازجمله متون ديني پيشينه‌اي كهن دارد. در نهج‌البلاغه براي تبيين مسئله معناداري زندگي از انگاره‌هاي گوناگوني استفاده شده است كه يكي از آن‌ها «زندگي به‌منزله سفر» است. در اين مقاله پس از استقصاي كامل موارد كاربرد واژه سفر و زندگي و نيز ديگر واژگان مرتبط با موضوع با روش توصيفي-تحليلي به تبيين اين انگاره در ساحت‌هاي دروني آدمي يعني شناخت، احساس و اراده پرداخته شده است. مؤلفه‌هاي شناختي انگاره سفر باورهايي مانند مبدأ، معاد، جايگاه انسان، ويژگي‌هاي مسير، راهنماي سفر، مراحل و مقاطع سفر و موانع و دشواري‌هاي آن را در برمي‌گيرد. مراد از مؤلفه‌هاي عاطفي اين انگاره احساس‌هايي مانند شوق، آرامش، اميد، تعالي، كاميابي، اعتمادبه‌نفس، پويايي و ارزشمندي است و سرانجام، مؤلفه‌هاي ارادي معناداري مواردي مانند تعهد به سير و آمادگي براي آن، زهد، فرصت‌جويي، بازگشت از انحراف، غلبه بر موانع و پايداري در حركت را در برمي‌گيرد. امتياز انگاره سفر بر ديگر انگاره‌هاي معناداري زندگي در دو عامل است: 1قدرت بيشتر براي تمثل بخشيدن به ويژگي‌هاي معناداري زندگي و 2شمول آن بر انگاره‌هايي مانند تجارت، كشتزار، مسابقه و كارزار كه همگي ملازم با سفر منظور مي‌شده‌اند.