سياست صلح‌طلبي صفويان دربرابر دولت عثماني در سده دهم هجري (با تكيه‌ بر متن مكاتبات و نقش مذهب بر اين سياست)

يكي از جنبه‌هاي مهم روابط صفويان و عثماني در كنار حالت دشمني و ستيزه‌جويانه، روابط مسالمت‌آميز بود كه از آن به صلح‌طلبي يا صلح‌دوستي نيز تعبير مي‌شود. در انديشه سياست خارجي صفويان، صلح بر جنگ مقدم بود و سياست نظامي، مبتني بر ضرورت‌هايي بود كه رخ مي‌داد. هدف اصلي مقاله حاضر، بررسي سياست صلح‌طلبي صفويان در سده دهم هجري/شانزدهم ميلادي دربرابر دولت عثماني و علل آن، با تكيه بر متن مكاتبات و معاهدات سياسي طرفين و نقش مذهب بر اين سياست است كه به‌روش توصيفي ـ تحليلي انجام شده‌است. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه دولت صفوي به‌عنوان يك دولت اسلامي با ايدئولوژي‌شيعي، مبناي روابط خارجي خود را با همسايگان (به‌ويژه دولت عثماني) براساس اصل صلح و هم‌زيستي مسالمت‌آميز و نيز پاي‌بندي به قراردادها و پيمان‌هاي منعقده با آن‌ها گذاشت و تا زماني كه ضرورت نداشت به جنگ مبادرت نمي‌ورزيد. اين سياست صلحدوستي صفويان، متأثر از آموزه‌هاي ديني در ضرورت رابطه صلح و دوستي ميان مسلمانان و وفاي‌به عهد و پيمان بود و البته واقعيت‌هاي پيراموني و توان و امكانات موجود آنها در اتخاذ اين رويكرد مؤثر بوده‌است.