ارزيابي اثر تلقيح باكتري‌هاي افزاينده رشد گياه (PGPR) بر صفات مورفولوژيكي، عملكرد و اجزاي عملكرد گياه كنجد

به ‌منظور بررسي تاثير كودهاي زيستي بر زادآوري تعداد گره و كپسول در هر گره برگ كنجد، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار طي دو سال زراعي 97-96 و 98-97 در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي انجام شد. فاكتور اول شامل دو نوع بذر تك كپسول و چند كپسول و فاكتور دوم كودهاي زيستي شامل: نيتروكسين (حاوي باكتري‌هايAzotobacter sp.  و Azospirillum sp.)، بيوفسفر (حاوي باكتري‌هاي Pseudomonas sp. و Bacillus sp.)، تركيب مساوي از هر دو نوع كود زيستي (نيتروكسين و بيوفسفر) و شاهد بود. صفات مورفولوژيكي شامل: ارتفاع، تعداد گره در گياه، تعداد گره تك و چند كپسول، تعداد و طول شاخه جانبي، تعداد و وزن خشك برگ، وزن خشك ساقه در گياه، تعداد كپسول در گياه و عملكرد اندازه‌گيري شد. طبق نتايج، بيشترين ارتفاع بوته (109 سانتي‌متر) و تعداد گره (46.7 عدد) از تيمار كود تركيبي نيتروكسين و بيوفسفر به‌دست آمد. بوته‌هاي حاصل از بذر چند كپسول حدود 29 درصد تعداد برگ بيشتري را توليد كردند. بيشترين تعداد گره چند كپسول در سال دوم از بذور چند كپسولي و استفاده از كودهاي تلفيقي نيتروكسين و بيوفسفر و به مقدار 23.9 عدد حاصل شد. در بذر چند كپسول تعداد گره چند كپسولي حدود 15 درصد بيشتر از تعداد گره چند كپسولي در بذر تك كپسول بود. در هر دو سال بيشترين تعداد گره تك كپسول در استفاده از كود زيستي تلفيقي در بذر تك كپسول به‌دست آمد. بيشترين تعداد گره چند كپسول در سال دوم از بذور چند كپسولي و استفاده از كودهاي تلفيقي نيتروكسين و بيوفسفر و به تعداد 23.9 عدد حاصل شد. به‌طور كلي براي افزايش تعداد كپسول در هر گره برگ استفاده از تلقيح بذر كنجد با باكتري‌هاي (PGPR) به همراه محلول‌پاشي در مرحله 50 درصد گلدهي گياه توصيه مي­گردد.