بررسي انتقادي ديدگاه مادلونگ دربارة عملكرد مديريتي ـ سياسي اميرمؤمنان علي عليه السلام در كتاب «جانشيني محمد صل الله عليه وآله»

ويلفرد مادلونگ، خاورپژوه آلماني، مسئلة جانشيني پيامبر اكرم صل الله عليه و آله و سلم را در كتاب «جانشيني محمد صل الله عليه و آله و سلم» بررسي كرده است. ديدگاه وي نسبت به ديگر خاورپژوهان، اگرچه منصفانه‌ و عالمانه است، اما با نگاهي برون‌ديني و با تكيه بر منابع و روش اهل‌سنت و ديگر مستشرقان، به بررسي ابعاد شخصيت و رفتارهاي سياسي و اجتماعي اميرمؤمنان علي عليه السلام در بستر تاريخي آن پرداخته و ديدگاه‌هايي ارائه كرده كه با مباني اعتقادي و گزاره‌هاي تاريخ تشيع و اهل‌بيت عليه السلام سازگاري ندارد. بررسي عملكرد مديريتي ـ سياسي حضرت علي عليه السلام در مواجهه با رويدادهاي تاريخي، از محورهاي قابل‌توجه مادلونگ بوده و در اين‌باره، عمدتاً باتكيه بر منابع تاريخي عامه، بر اين باور است كه حضرت علي عليه السلام در فهم مسائل سياسي و مديريت بحران‌هاي سياسي، اجتماعي جامعة اسلامي، داراي نقاط ضعفي بوده؛ زيرا از منظر وي، نگاه قدسي به معصومان عليه السلام قابل توجيه تاريخي نيست. براي پاسخ به اين گزاره‌هاي غلط، اين پژوهش با رويكردي تاريخي ـ كلامي و به روش توصيفي ـ تحليلي، ديدگاه‌هاي تاريخي مادلونگ را گونه‌شناسي كرده و با تكيه بر منابع فريقين، آنها را بررسي كرده و ضمن بيان ضعف تلاش‌هاي پژوهشي نويسنده، به دفاع از فهم و مديريت سياسي و اجتماعي حضرت علي عليه السلام در حل بحران‌هاي موجود پرداخته است.