جراحي زيبايي مردان در تهران؛ بررسي ديالكتيكي عامليت و ساختار مبتني بر واقع‌گرايي انتقادي

اين پژوهش با تكيه بر پارادايم واقع‌گرايي انتقادي، به زمينه‌ها، ساختارها و مكانيسم‌هاي اجتماعي مولّد جراحي زيبايي مردان در تهران و رابطه ديالكتيكي آنها با عامليت انساني پرداخته است. روش‌شناسي پژوهش، بر مبناي روش سه مرحله‌اي توصيف، قياس و پس‌كاوي «آمبر فلچر» استوار شده است. بدين منظور از دو دسته داده كمّي استخراج شده از پيمايش‌هاي ملّي پيشين و داده‌هاي كيفي به‌دست‌آمده از طريق مصاحبه عميق نيمه ساخت‌يافته با جراحان زيبايي(10 نفر) و مرداني كه خدمات جراحي زيبايي دريافت كرده‌اند(14 نفر)؛ استفاده شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه نارضايتي از تصوير بدني، افزايش اعتماد به‌نفس، تأييد اجتماعي و ارتباطات اجتماعي در زمره انگيزه‌هاي دروني مردان براي اقدام به جراحي زيبايي بوده‌اند. زنان و چهره‌هاي مشهور به عنوان مشوّق‌هاي بيروني مردان عمل كرده‌اند. مراكز جراحي محدود، كاهش شكاف بين هزينه‌هاي جراحي زيبايي و درآمد طبقات متوسط جامعه، فقدان تنوع در شيوه‌هاي پذيرفته شده ابراز هويت، رشد فزاينده شبكه‌هاي اجتماعي مجازي، بازار اقتصادي پررونق حوزه جراحي زيبايي و كاهش اهميت اجتماعي دين، زمينه‌‌ها و شرايط اجتماعي لازم را براي جراحي زيبايي مردان فراهم كرده‌اند. ساختارهاي اجتماعي و ساز و كار‌هاي علّي بروز و گسترش جراحي زيبايي مردان در تهران نيز عبارت بودند از: درحال‌گذار بودن جامعه ايران از سنت‌گرايي به مدرن‌گرايي، پزشكي‌شدن حوزه زيبايي، رشد فزاينده ارزش‌هاي مادي، سياست رهاسازي فضاي پزشكي جامعه توسط وزارت بهداشت، رشد خودگرايي و خودمحوري و زوال اعتماد تعميم‌يافته.