بررسي مشخصه‌هاي سيلاب ناشي از شكست سد در محل تنگ‌شدگي‌ رودخانه

در اين پژوهش تغييرات مشخصه‌هاي سيلاب ناشي از شكست سد وحدت (قشلاق)، در محل‌هايي كه سطح مقطع رودخانه به دليل فعاليت‌هاي انسان تغييريافته است، موردبررسي قرار گرفت. به اين منظور از مدل HECRAS براي شبيه‌سازي شكست سد و رونديابي سيلاب ناشي از آن استفاده شد. داده‌هاي مربوط به بدنه سد و دبي رودخانه قشلاق در استان كردستان از شركت آب منطقه‌اي استان كردستان تهيه شدند. در نرم‌افزار Map Arc پس از تبديل مدل رقومي ارتفاع (DEM) به مدل سه‌بعدي (TIN)، پارامترهاي موردنياز و خطوط مربوط به مقاطع عرضي بر روي رودخانه رسم شدند. اين داده‌ها به مدل HECRAS انتقال يافتند. با بررسي‌هاي صحرايي مقاطع عرضي اصلاح و ضريب مانينگ در پهنه‌هاي مختلف اندازه‌گيري شدند. از مسير موردمطالعه تصاوير متعددي تهيه شد. ارتفاع پل و خاك‌ريزهاي موجود در مسير جريان با استفاده از GPS ايستگاهي اندازه‌گيري شدند. پل گريزه و محل خاك‌ريزي‌هاي موردمطالعه در اين پژوهش كه به ترتيب در 23 و km 33 پايين‌تر از سد وحدت قرارگرفته‌اند، جهت بررسي تغييرات مشخصه‌هاي سيلاب در اثر تنگ‌شدگي موضعي انتخاب شدند. تغييرات ارتفاع و پهناي آب در نقاط موردمطالعه بررسي شدند. نتايج نشان داد كه در محل پل گريزه دبي اوج سيلاب ناشي از شكست سد و عمق آب به‌ترتيب برابر m3/s 4773.79 و m 10 است. اين مقادير در محل خاك‌ريزها به‌ترتيب معادل m3/s 4330.04 و m 10.8 است. مقايسه اين اعداد با داده هاي محاسبه‌شده در مقاطع قبل از اين موانع، بيانگر كاهش قابل‌ملاحظه ظرفيت عبور جريان است.