بررسي روابط معنايي واژۀ صدق در نهج‌البلاغه

The study of semantics relations of the word veracity in Nahj-alBalagha

معني‌شناسي بخشي از زبان‌شناسي امروزي است و به معناي دانش تحليل معناست كه با بررسي گونه‌هاي مختلف معنا در پي آن است تا معناي دقيق واژه را در حوزۀ بافتي و خارج از بافت تعيين كند. آن‌چه در اين دانش مهم جلوه مي‌كند، سير تحول واژه از آغاز تا دورۀ معاصر و كشف معناي بافتي واژه است. پژوهش حاضر به بررسي معناي صدق در نهج­البلاغه از منظر بافتي مي­ پردازد و در صدد يافتن جايگاه معنايي آن به روش معني‌شناسي توصيفي است. حاصل اين پژوهش آن است كه اولاً اين واژه در بررسي در زماني تحول بنيادين در مفهوم آن صورت نگرفته است و هميشه به عنوان يك فضيلت انساني اخلاقي مدّنظر بوده است. ثانياً در نهج­البلاغه نيز با حفظ معناي اصلي (لغوي) و اصطلاحي با همنشيني واژگاني نظير ايمان، بِرّ، حق و نظاير آن، ارتباط معنايي داشته و در يك شبكۀ معنايي قرار گرفته و به نوعي در تقابل معنايي با كذب آمده است. حوزۀ معنايي آن نيز در سه حوزۀ صدق باور، صدق اخلاقي و صدق به معناي عام مي­باشد.

Semantics is part of today's linguistics and is the knowledge of meaning analysis, examining different types of meaning in order to specify the precise one, in and out of a context. What matters in this science is the evolution of word from the beginning to the contemporary period and discovery of a contextual meaning of a word, indeed. The present research studies the contextual meaning of truth and sincerity in Nahj al-Balagha and attempts to find out its semantic status based on descriptive semantic methodology. The study indicates that first of all, this word has not undergone fundamental changes in its meaning and implication over time and it has always been considered as a moral virtue. Moreover, in Nahj al-Balagha, it carries the original (literal) and idiomatic meaning and it collocates with words such as faith, benefaction, and right and … in a semantic network and in a semantics confrontation with it has appeared falsehood. Its semantic domain also includes three domains of truth and sincerity of belief, moral truth and truth as a general concept.