كليدواژه :
حاكميت , نهجالبلاغه , حاكميت خدا , حاكميت مردم , حكمران
چكيده فارسي :
«حاكميت» از مفاهيم بنيادي در حقوق عمومي بوده كه بدون درك آن، نميتوان درك صحيحي از دولتمدرن داشت. نوشتارِ حاضر اين موضوع را در نهج البلاغه به بحث گذاشته و به اين سؤال پاسخ داده است: از ديدگاه حقوق عمومي، مفهوم حاكميت در آموزه هايِ نهج البلاغه چيست؟ در پاسخ به اين سؤال، با استفاده از روش توصيفي-تحليلي، تلاش شده در آغاز، مستنداتي از نهجالبلاغه، پيرامونِ سؤال تحقيق ذكر شود. سپس پيامدهايِ حقوقِ عموميِ موضوع، بررسي شود. حاصل تحقيق آن است كه اولاً؛ در نهج البلاغه، سه گونه برداشت از «حاكميت» مطرح است. ثانياً؛ گونۀ نخستِ حاكميت كه البته از جنس «خالقيت» است، مختص ذات اقدس حضرت باري‌تعالي است. ثالثاً؛ سطح دوم در آموزه هاي نهج البلاغه، حاكميت به آن معنايي كه در دنياي مدرن مطرح است ذكر نشده بلكه عمدتاً اين واژه با معاني فرمانروا، حاكم، سلطنت و زمامدار ذكر شده است. به اين اعتبار، در دنياي قديم، حاكميت به‌مثابۀ تأسيس حقوقيِ خودآيين و مستقل مطرح نشده بلكه دربردارندۀ مفهومي از مفاهيم حوزۀ عمومي است كه در خدمت ساير غايات درميآيد. در اثرِ چنين وابستگي، «حاكميت» با «حكومت كردن» دچار مرزهاي شكنندۀ معنايي و كاركردي مي شود. رابعاً؛ سطح سومِ حاكميت كه از جنس «سياسي» است؛ مختص مردم است و البته هيچ‌گونه حلقۀ رابطي بين مردم و خدا در نظر ندارد بلكه پيونددهندۀ اين رابطه، برداشتِ دروني انسان‌ها است و اين برداشت، نزديك‌ترين معنا به مفهومِ مدرنِ حاكميت است. خامساً؛ برداشت اخير از حاكميت، دربردارندۀ پيام‌هاي مهمي براي حقوق عمومي مدرن است.
چكيده لاتين :
“Sovereignty” has been one of the fundamental concepts in public law that Without understanding it, one cannot have a correct understanding of the modern state. The present article discusses this issue in Nahj al-Balaghah and it has answered to the quastion: from the perspective of public law, what is the concept of sovereignty in the teachings of Nahj al-Balaghah? In answer to the question, using the research method: analytical descriptive, it has been tried first, to be told a documentary of Nahj al-Balaghah about the question. Then, it has reviewed the consequences of the public law. The research results are that first; In Nahj al-Balaghah, there are three types of perceptions of "sovereignty." Second; first kind of sovereignty that is the type of “crative”; that is particular of God. Third; second level in teachings of Nahj al-Balaghah, the concept of sovereignty has not mentioned to the meaning of modern age in rather than, the word basically, has mentioned with governor, sovereign, kingdom and ruler. Thus, in ancient world, the sovereignty has not mentioned as a legal institution of autonomous and independent, but it is incorporate the concept of public law conceptions that is to the other of goals. according such of dependence, “sovereignty” with “to govern” has fragil boundary of meaning and fanctional. Fourth; The third level of sovereignty is the type of “political”; is particular of people and there is no relating ring between people and God, but the joining relationship is the internal conception of the Moslems, and this perception is closest to the modern concept of sovereignty. Fifth; The recent conception of sovereignty has important implications for modern public law.
