باتوليت گرانيتوئيدي صاحب، شمال كردستان؛ شواهدي از ماگماتيسم كرتاسه-پالئوسن در پهنه سنندج-سيرجان

باتوليت گرانيتوئيدي صاحب در شمال استان كردستان و از ديدگاه تقسيم‌ بندي ساختاري ايران، در پهنه دگرگوني‌‌ماگمايي سنندجسيرجان قرار دارد. اين باتوليت متشكل از چندين فاز نفوذي با تركيب كوارتزمونزوديوريت، كوارتزمونزونيت و مونزوگرانيت است. يك دسته دايك ‌هاي ديابازي نيز باتوليت صاحب را قطع كرده‌ اند. بر اساس بررسي‌هاي پتروگرافي باتوليت گرانيتوئيدي صاحب از كاني ‌هاي اصلي ارتوكلاز، پلاژيوكلاز، كوارتز، آمفيبول و بيوتيت، با نسبت ‌هاي مختلف تشكيل‌شده است. بافت ‌هاي شاخص در اين باتوليت گرانولار، پوئي ‌كيليتيك و ميرمكيتي هستند. ويژگي‌هاي كاني ‌شناسي باتوليت گرانيتوئيدي صاحب قابل‌مقايسه با گرانيتوئيدهاي Itype است. بر اساس نتايج سن ‌سنجي UPb زيركن از بخش ‌هاي مختلف باتوليت گرانيتوئيدي صاحب، سن ‌هاي 0.56‌± ‌62.03 تا 0.9‌±‌ 58.9 ميليون سال براي نمونه ‌هاي كوارتزمونزونيت، سن 1.3 ±  67.9 ميليون سال براي نمونه كوارتزمونزوديوريت و سن 0.56‌±‌‌61.10 ميليون سال  براي نمونه مونزوگرانيت به‌دست آمد. به‌طور‌كلي سن ‌هاي به‌دست آمده از اين باتوليت گرانيتوئيدي بيانگر آن است كه تشكيل باتوليت صاحب در زمان پالئوسن و مربوط به اشكوب ‌هاي دانين، سالاندين و تانشين است كه به داخل واحدهاي قديمي‌ تر در منطقه تزريق‌شده است. علاوه‌بر اين، سن ‌هاي به‌دست آمده از اين باتوليت نشان‌دهنده آن است كه باتوليت صاحب در طي يك فاز ماگمايي تشكيل‌نشده است و چندين فاز ماگمايي در زمان‌ هاي مختلف به داخل پوسته تزريق شده‌ اند و اين باتوليت بزرگ را در زمان كرتاسه‌پالئوسن تشكيل داده‌ اند. ظهور توده ‌هاي گرانيتوئيدي با سن كرتاسه‌پالئوسن مربوط به آخرين مراحل ماگماتيسم مرتبط با فرورانش در پهنه سنندج‌سيرجان هستند.