مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تحليل شاخص هاي مؤثر بر توسعه گردشگري كوير با تأكيد بر گردشگري سلامت (مورد مطالعه: كوير مرنجاب)

چكيده فارسي :

بخش عظيمي از كشور ايران از مناطق بياباني و كويري تشكيل‌شده است، درحالي‌كه هيچ‌گونه زيرساخت گردشگري در اين مناطق وجود ندارد. كوير مرنجاب به‌عنوان يك مقصد گردشگري، در جنوب، بندريگ و ريگ بلند در جنوب شرقي و پارك ملي كوير در غرب آن واقع‌شده‌اند. لذا، هدف از اين پژوهش تحليل شاخص هاي مؤثر بر توسعه گردشگري كوير با تمركز بر گردشگري سلامت در كوير مرنجاب است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف كاربردي و بر اساس روش توصيفي– تحليلي در دو بخش كيفي و كمي انجام‌شده است. در بخش كيفي، براي تدوين اوليه الگوي گردشگري سلامت در مقصد كويري ، تعداد 35 نفر از كارشناسان و متخصصان حوزه گردشگري با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند. به‌منظور بررسي روايي و پايايي كيفي ساختار الگوي توسعه گردشگري سلامت، از روش همسوسازي استفاده‌شده است. در راستاي تدوين و آزمون الگوي توسعه ي ، از تحليل مضمون و شبكه مضمون‌ها در 3 سطح مضمون‌هاي پايه، مضمون‌هاي سازمان دهندهو مضمون‌هاي فراگير ، الگوي كيفي توسعه گردشگري سلامت در مقصد كويري طراحي شد. در بخش كمي نمونه شامل 170 نفر از متخصصان و صاحب نظران گردشگري است كه بر اساس روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. در اين بخش، از روش مدل معادلات ساختاري براي تعيين بار عاملي بين متغيرهاي آشكار و مكنون استفاده شد. يافته ها نشان مي دهند كه متغيرهاي اكولوژي، تحول كالبدي، تصوير ذهني مقصد، تحقيق و توسعه، سياست‌گذاري و مسئوليت پذيري اجتماعي از مؤلفه هاي اثرگذار توسعه گردشگري سلامت در يك مقصد كويري مي باشند. به‌منظور نشان دادن ميزان تأثير هر يك از شاخص‌ها از تحليل عاملي مرتبه اول و دوم استفاده‌شده است كه نتايج نشان‌دهنده تائيد كليه شاخص‌هاي مدل مي‌باشد. آنگاه، از ضريب همبستگي پيرسون براي تعيين نوع و درجه رابطه يك متغير كمي با متغير كمي ديگر استفاده شد كه نتايج بيانگر آن است كه متغير اكولوژي با متغير تحقيق و توسعه (r= 0/506 و P 0/001)، متغير تحول كالبدي با متغير تصوير ذهني مقصد (r= 0/836 و P 0/001)، متغير تصوير ذهني مقصد با متغير سياست‌گذاري (r= 0/797 و P 0/001)، متغير تحقيق و توسعه با متغير سياست‌گذاري (r= 0/882 و P 0/001) و متغير سياست‌گذاري با مسئوليت پذيري اجتماعي (r= 0/807 و P 0/001) بيشترين همبستگي را دارد و ارتباط بين تمام متغيرها با يكديگر معنادار است.