بانيان و مشايخ رباط هاي بغداد و تاثير آنها در جريان تصوف (قرن 6 و 7ق)

بغداد، مركز خلافت عباسي در قرن ششم و هفتم‌ق با مراكز علمي و فرهنگي، حضور علماء و دانشمندان، تضارب آرا و عقايد مذهبي، جنب و جوش علمي، تاريخ درخشاني را در حوزه فرهنگي رقم مي زد. در اين ميان، تصوف نيزگسترش يافت و با حضور مشايخ صوفيه در رباط‌ها هيأت منظمي به خود گرفت. اينكه تصوف هويت يافته در رباط‌هاي بغداد تحت تأثير كدام متغيرها بوده است، بررسي ها حاكي از نقش حمايتي خاندان خلافت، كارگزاران دولت و فقهاي شافعي و مشايخ صوفي در بناي رباط‌ها و نقش تعليمي فقها و محدثان شافعي، حنفي و حنبلي در جهت دهي آموزه‌هاي تصوف و حضور فعال زنان در تعليم و اداره رباط‌ها است. فاصله گرفتن تصوف از مدار اصلي و سوگيري آن به سمت عامه، علماي قشري مذهب و سياست مداران نيز پي‌آمد شرايط حاصله است. همچنين تأثير مكتب خراسان و مهاجرت مشايخ و علاقمندان تصوف از ايران و خراسان به بغداد و بالعكس زمينه تعامل اين دو مشرب صوفيانه بر مدار شريعت را بيشترفراهم نمود. مقاله حاضر كه با روش توصيفي تحليلي تنظيم شده، بررسي وضعيت تصوف را در بغداد با محوريت رباط‌ها و مشايخ پي‌جويي خواهد نمود.