بررسي تركيبات فيتوشيميايي و فعاليت آنتي‌اكسيداني كاهوي مواج‎ (Lactuca undulata Ledeb.‌) در 5 رويشگاه طبيعي ايران

مقدمه: كاهوي مواج (Lactuca undulata Ledeb.‌) گياهي يكساله از تيره كاسني است. يكي از مهم‌ترين تركيبات فيتوشيميايي سازنده اين گياه كه در صنايع دارويي و غذايي اهميت دارد، شيكوريك اسيد است. هدف: هدف از تحقيق حاضر بررسي تركيبات فيتوشيميايي و فعاليت آنتي‌اكسيداني كاهوي مواج جمع‌آوري شده از رويشگاه‌هاي مختلف ايران است. روش بررسي: به اين منظور ساقه گياهان در فاز زايشي از قم، بيارجمند، دشت ميرزابايلو در خراسان شمالي، فيروزكوه و چشمه‌علي دامغان جمع‌آوري شدند. سپس ميزان شيكوريك، كافئيك و كلروژنيك اسيد با دستگاه HPLC آناليز شدند. همچنين ميزان فنل، فلاونوئيد و تانن كل اندازه‌گيري شد. فعاليت آنتي‌اكسيداني نمونه‌ها به روش DPPH مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج: داده‌هاي حاضر نشان داد كه نمونه‌هاي جمع‌آوري شده از فيروزكوه، بيشترين ميزان شيكوريك اسيد (3.5 ميلي گرم بر گرم وزن خشك) و نمونه هاي قم، بيشترين ميزان كافئيك اسيد (1.26 ميلي گرم بر گرم وزن خشك) را داشتند. همچنين ميزان فنل كل از 13.53 در نمونه‌هاي فيروزكوه تا 18.86 ميلي‌گرم در هر گرم وزن خشك در نمونه‌هاي قم متغير بود. نتايج حاصل نشان داد كه ميزان فلاونوئيد كل در بين نمونه‌هاي جمع آوري شده از 5 منطقه مختلف در سطح 5 درصد و ميزان تانن كل در سطح 1 درصد تفاوت معني‌داري با يكديگر داشتند. از طرفي ديگر بالاترين و كمترين فعاليت آنتي‌اكسيداني به ترتيب مربوط به نمونه هاي جمع‌آوري ‌شده از قم و بيارجمند بود. نتيجه‌گيري: نتايج حاضر نشان داد كه كاهوي مواج جمع‌آوري شده از فيروزكوه بالاترين ميزان شيكوريك اسيد را داشته و مي‌تواند به عنوان يك گياه بومي ايران منبع مناسبي براي توليد شيكوريك اسيد باشد.