بررسي فيتوشيميايي عصاره متانولي آويشن شيرازي (Zataria multiflora Boiss.)

مقدمه: آويشن شيرازي با نام علمي Zataria multiflora Boiss. گياهي متعلق به خانواده‌ي نعناعيان است. اين گياه تنها در مناطق مركزي و جنوبي ايران، قسمت‌هايي از پاكستان و افغانستان مي‌رويد. از اين گياه دارويي به عنوان چاشني در بسياري از غذاها در ايران استفاده مي‌شود. بررسي‌ها نشان داده است. گياه ‌‌Zataria multiflora داراي اثرات افزايش قدرت ايمني، ضد‌درد، ضد‌التهابي، آنتي‌اكسيدان، ضد‌باكتري، ضد‌ويروسي، ضد‌عفوني‌كننده و ضد‌قارچي است و نيز به طور گسترده‌اي در طب سنتي به عنوان داروي ضد‌درد، ضد‌اسهال، براي درمان بيماري‌هاي عفوني و مشكلات گوارشي استفاده مي‌شود. هدف: بررسي فيتوشيميايي عصاره متانولي آويشن شيرازي به كمك تكنيك‌هاي مختلف كروماتوگرافي و اسپكتروسكوپي مي باشد. روش بررسي: در اين تحقيق اجزاي اصلي تشكيل‌دهنده عصاره متانولي آويشن شيرازي به روش كروماتوگرافي ستوني فاز نرمال و كروماتوگرافي نيمه تهيه‌اي فاز معكوس C18 به روش HPLC جداسازي، خالص‌سازي و شناسايي شد. نتايج: سه فلاونوئيد گليكوزيد به نام‌هاي آپي ژنين7Oگليكوزايد (1)، لوتئولين 7Oگليكوپيرونايد (2) و لوتئولين 7Oروتينوزايد (3) شناسايي شد ساختار آنها توسط مطالعات اسپكتروسكوپي NMR يك بعدي و دوبعدي نظير 1H1HCOSY، HSQC و HMBC تعيين شده است. همچنين سه تركيب رزمارينيك اسيد (4)‌، اولئانوليك اسيد (5)، اورسوليك اسيد (6) با بررسي طيف جرمي و الگوي شكست آنها شناسايي شدند. نتيجه‌گيري: اين مطالعه نشان مي‌دهد كه گياه آويشن شيرازي منبع غني از اجزا پلي فنولي و ترپنوئيدي مي‌باشد.