بررسي نوسانات سطح نسبي آب دريا طي نهشته‌شدن سازند گورپي برمبناي داده‌هاي پالينولوژيكي در غرب دهلران

Study of water-level fluctuations throughout the deposition of the Gurpi Formation based on palynological data in the west of Dehrolan, south of Ilam

به‌منظور بررسي محيط رسوبي سازند گورپي در برش بيشه‌دراز در جنوب استان ايلام از عوامل مختلفي ازجمله تنوع و فراواني داينوسيست‌ها، نسبت داينوسيست‌هاي پريدينوئيد به گونيالاكوئيد (P/G)، مطالعات پالينوفاسيسي و فاكتورهاي حفاظت از مواد آلي استفاده شد. از ابتداي سازند گورپي به سن كمپانين تا لايه‌هاي شيلي قسمت فوقاني بخش آهكي سيمره (لوفا) شامل دوكفه‌اي‌هاي ريز و خرده‌هاي خشكي، شرايط پس‌رونده را شاهد هستيم. بخش آهكي سيمره خرده‌هاي ماكروفسيلي در زمينه‌اي از رسوبات تخريبي سست و در جهات مختلف به‌صورت خردشده و در لاية مارني به‌هم‌خورده دارد كه احتمالاً اين عضو آهكي نابرجا بوده و روي سطح بالاآمدگي حوضه نهشته شده است. افزايش سطح نسبي آب در ابتداي ماستريشتين باعث ايجاد شرايط پايدار براي حفظ‌شدگي مواد ارگانيكي مي‌شود. روي آن عضو آهكي امام حسن با درصد زيادي از مواد آمورف تيره‌رنگ قرار مي‌گيرد كه نشان‌دهندة محيطي عميق است. اين عضو با مارن‌هاي انتهاي ماستريشتين پوشيده مي‌شود. بررسي‌هاي فسيل‌شناسي، رسوب‌شناسي و مشاهدات صحرايي در اين پژوهش، وقفه‌اي رسوبي را در گذر از مرز كرتاسه– پالئوژن در اين برش نشان مي‌دهد. پس از مرز برمبناي شواهد ليتولوژيكي و پالينولوژيكي تا شيل‌هاي ارغواني‌رنگ سازند پابده، پيشروي و بالاآمدگي سطح آب ديده مي‌شود. انطباق نسبتاً خوب منحني تغييرات سطح آب با منحني‌هاي تغييرات جهاني سطح آب حاكي از تأثيرپذيري زياد اين نهشته‌ها از تغييرات ائوستازي است.

To analyze the sedimentary palaeoenvironment of the Gurpi Formation in Bisheh–Deraz section in south of Ilam, various factors including diversity and abundance of dinocysts, a ratio of Peridinioid to Gonyaulacoid (P/G) dinoflagellate cysts, palynofacies parameters and selective preservation of organic matter have been used. In lower parts of the Gurpi Formation of Campanian age is very argillaceous and then shallows up in the upper part of Lopha Limestone that contains the small size of bivalve shell debris. This is followed by a stagnant condition due to sea-level rise that favored the preservation of organic matter in early Maastrichtian. The Emam-Hassan Limestone with high percentages of non-fluorescent amorphous organic matter represents a basin environment. The Latter member is overlain by the marls of Late Maastrichtian. Microbiostratigraphy, sedimentology, and palynofacies observation indicate sea-level fall and a 3.5 Ma hiatus at the K/P boundary. This is followed by deepening and the deposition of the basal purple shale of the Pabdeh Formation. The relative sea-level changes curve drawn based on palynomorphs in this study is well in accord with the existing eustasy curves that indicate the great effect of eustasy factor relative to other factors.