تپه دارويِ چهر، يك محوطه‌ي كارگاهي از دوره‌ي پارينه‌سنگي مياني در منطقه‌ي هرسين، استان كرمانشاه

Darvi Tepe Chehr, A Workshop Open Site from the Middle Palaeolithic Period in Harsin Region, Kermanshah Province

دره‌ها و حاشيه‌ي دشت‌هاي ميان‌كوهي بين هرسين و بيستون در زمره‌ي مناطق جغرافيايي كليدي در پژوهش‌هاي پارينه‌سنگي زاگرس هستند. پژوهش‌هاي باستان‌شناسي اخير نشان‌داده كه برخي محوطه‌هاي پارينه‌سنگي زاگرس در مجاورت برون‌زدهاي راديولاريتي از سنگ چخماق واقع‌شده‌اند. تپه داروي در حاشيه‌ي روستاي چهر واقع در جنوب كوه بيستون، با تعداد قابل‌ملاحظه‌اي دست‌افزار سنگي از زمره اين محوطه‌ها است. موقعيت جغرافيايي تپه داروي به‌گونه‌اي است كه در حدفاصل بين محوطه‌هاي پارينه‌سنگي ميانه در دره‌هاي ميان‌كوهي هرسين و محوطه‌هاي پارينه‌سنگي دامنه‌ي كوه بيستون قرار دارد. در اين مقاله پرسش‌هاي پژوهش شامل آن بود كه قرار داشتن محوطه‌ي باز داوري برروي بستري صخره‌اي از برون‌زدهاي طبيعي راديولاريتي، بيانگر چه نوع كاربري مي‌باشد؟ با بررسي و گونه‌شناسي يافته‌هاي سطحي، محوطه‌ي داروي در چه بازه‌ي زماني قرار مي‌گيرد؟ مطالعه‌ي فن‌آوري ساخت و گونه‌شناسي قطعات جمع‌آوري شده از تپه داروي نشان مي‌دهد كه از اين محوطه به‌عنوان محلي باز كارگاهي براي توليد دست‌افزار سنگي استفاده شده است. يافته‌هاي سطحي نشان مي‌دهد كه تپه داروي يك محوطه‌ي تك‌دوره‌اي در دوره‌ي پارينه‌سنگي مياني است. پژوهش برروي يافته‌ها به روش كتابخانه‌اي-بررسي ميداني است؛ هم‌چنين حضور نسبتاً بالاي تكنيك لوالوا و ميزان قابل‌توجه روتوش برروي برداشته‌هاي سنگي اين محوطه ازجمله نكات درخورتوجه است. حضور قطعات زياد روتوش‌دار در يك محوطه‌ي كارگاهي كه برروي مواد خام مرغوب واقع‌شده، نشان مي‌دهد كه به الزام دسترسي اندك به منابع ماده‌ي خام باعث روتوش اندازي نمي‌شود و دليل اصلي روتوش به‌وجود آمدن لبه‌هاي كارآمد است؛ ضمن اين‌كه فراواني نسبي تكنيك لوالوا در تپه داروي در تأييد پژوهش‌هايِ مبتني‌بر حضور لوالوا در زاگرس مرتفع است و اين محوطه يكي ديگر از محوطه‌هايي است كه ادعاي وجود لوالوا در زاگرس مرتفع را بيشتر اثبات مي‌كند.

The valleys and margins of the intermountain plains between Harsin and Bisetun are among the key geographical areas in the Zagros Palaeolithic studies. Recent archaeological research has shown that some of the Zagros Paleolithic sites are adjacent to radiolarian rocks of chert. Darvi Tepe as one of these important sites with a considerable number of stone artifacts is located on the near of Chehr village and 10 km south of Bisetoon mountain. The geographical position of the Darvi Tepe is such that it lies between the Middle Paleolithic sites in the Harsin Mountains and the Paleolithic sites of the Bistoon Mountains. In this article, research questions were included what kind of usage does the site have on a rocky bed of natural radiolarian outcrops? By studing and typology of surface findings, what is the time period of Darvi Tepe? The study of the technology making and typology of the pieces collected from the Darvi Tepe shows that the site was used as an open workshop for the production of stone artifacts. The Surface findings from the site indicate that the Darvi Tepe is belong to the Middle Paleolithic period. The research on the findinds is based on library- field survey method. Also the relatively high presence of the LevaLeva technique and retouch on the debitage of the site are noteworthy. The presence of a large number of retouch pieces in a workshop site on the high quality raw materials was indicated that the low availability of raw material resources does not lead to retouch and it is the main reason for the retouch creating efficient edges. While the relative abundance of the Levaleva technique in the Darvi Tepe is confirming studies based on the presence of Levaleva in high Zagros, and this is another site that further substantiates the claim of Levalova in the High Zagros.