بن مايه مهر و محبت در روابط خانوادگي در آثار مولوي

Love and affection Motif in family relationships in Rumi's works

يكي از زمينه‌هاي مهم شعر غنايي، بُعد اجتماعي آن است كه يكي از ابعاد آن زندگي خانوادگي است. مولوي يكي از شاعراني است كه به طور گسترده به صورت تمثيلي به موضوع خانواده و حقوق آن در آثار خود با رويكردي ديني و اخلاقي و البته غنايي پرداخته است. مولوي دربارۀ زندگي زناشويي، فرزند و تربيت او، زندگي خانوادگي، حقوق والدين و... هم در آموزه‌ها و هم در تنظيم قواعد و قوانين، به جايگاه خانواده و زنان توجه بسيار دارد و موجب ارتقاي شأن و منزلت نظام خانواده شده است. تفكرات و آراي وي دربارۀ خانواده با احاديث و روايات اسلامي مطابقت دارد. از نظر وي رابطۀ عاشقانه‌اي بايد بين زن و شوهر برقرار باشد و اين دو وظيفۀ رفع نيازهاي عاطفي يكديگر را بر عهده دارند. مهر و محبت اساس روابط خانوادگي است هرچند وظيفۀ كسب معاش و توجه به رفاه و تربيت فرزندان بر عهدۀ مرد و خانه‌داري، فرزندآوري و تربيت و تعليم فرزندان بر عهدۀ زن است. مولوي همچنين بين بسياري از روابط خانوادگي و مفاهيم عرفاني پيوند ايجاد كرده است؛ مثلاً از نظر وي زندگي زناشويي نمادي از نظام آفرينش و رابطۀ انسان و پروردگار و آفرينشگري و الطاف مادرانه مي‌تواند نمادي از خداوند باشد. از ديدگاه وي زن و مرد مكمّل يكديگرند. اين پژوهش به شيوۀ توصيفي-تحليلي با توجه به آيات و احاديث دربارۀ زنان و خانواده به واكاوي نظريّات مولوي دربارۀ خانواده بر مبناي چهار اثر وي پرداخته است.

One of the important fields of lyrical poetry is its social dimension, one of the dimensions of which is family life. His views on the family are in line with Islamic traditions and traditions. Rumi pays much attention to the status of family and women in marital life, children and upbringing, family life, parental rights, and so forth in both the doctrines and the rules and it has promoted the dignity of the family system. In his view, men and women are responsible for meeting each other's emotional needs. Love is the basis of family relationships, although the man is responsible for earning a living and paying attention to the welfare and upbringing of children, and housework, childbearing, and the upbringing and education of children are the responsibility of women. Rumi has also made connections between many family relationships and mystical concepts; For example, for him, marital life can be a symbol of the creation system and the relationship between man and God and the creation and maternal attachment of God. In his view, men and women complement each other. This research is a descriptive-analytic study with regard to the verses and hadiths about women and the family and analyzes the Rumi's theories about the family and its rights.