لزوم تغيير روش ارزيابي عملكرد پژوهشي اعضاي هيات علمي و پژوهشگران در ايران

ارزيابي كارايي و عملكرد علمي پژوهشگران در محيط علمي از اهميت بسزايي برخوردار است. نتايج اين ارزيابي از معيارهاي اصلي استخدام، تغيير وضعيت، و ارتقاي پژوهشگران و اعضاي هيات علمي دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي در كشورهاي مختلف مي‌باشد. در ايران، بر مبناي آيين‌نامه‌هاي وزارت علوم تحقيقات و فناوري، ارزيابي بصورت كاملا كمّي ‌شده و با جداول مشخص انجام مي‌گيرد. روح حاكم بر اين جداول در آيين‌نامه ارزيابي پژوهشگران، استفاده از معيارهاي كمّي يكسان براي افراد با تخصص‌هاي متفاوت و در رشته‌هاي مختلف، بدون در نظر گرفتن فرهنگ غالب و جاري در آموزش، پژوهش، و انتشارات علمي هر رشته با فرهنگ و رفتار آماري كاملا متفاوت و خاص خود است. نحوه ارزيابي عملكرد يك پژوهشگر براساس تعداد انتشارات و ارجاعات به آنها در يك رشته با جمعيت چندين برابري رشته ديگر و با فرهنگ پژوهشي كاملا متفاوت، نمي‌تواند در هر دو رشته يكسان باشد. لذا با در نظر گرفتن اينكه تفاوت در رشته‌هاي مختلف، فرهنگ خاص هر رشته را بوجود آورده، لازم است كه روش ارزيابي خاص هر رشته مورد استفاده قرار گيرد. در اين مقاله با بررسي‌هاي كمي و كيفي به چند نقطه ‌ضعف مهم آيين‌نامه‌هاي جاري كشور در ارزيابي پژوهشگران رشته‌هاي مختلف علوم پرداخته، و لزوم تغيير رويه در اين خصوص را يادآور مي‌شويم.