بررسي روش‌هاي مختلف نمونه‌برداري زنجرك خرما Ommatissus lybicus (Hem.: Tropiduchidae)

زنجرك خرماOmmatissus lybicus Bergevin  يكي از آفات كليدي خرما در ايران است. اين پژوهش به منظور بررسي روش‌هاي مختلف نمونه‌برداري و نوسان هاي جمعيت پوره‌هاي نسل اول زنجرك خرما در يك نخلستان واقع در شهرستان فراشبند (استان فارس) انجام شد. نتايج نشان داد پوره‌هاي نسل اول زنجرك خرما در اواسط فروردين ظاهر شدند، تراكم جمعيت آن ها در اواسط ارديبهشت به اوج خود رسيد و در نهايت، در اواخر خرداد كاهش يافت. نتايج نشان داد كه بين روش‌هاي مختلف نمونه‌برداري زنجرك خرما ارتباط معني‌داري وجود دارد. با استفاده از روش تجزيه و تحليل همبستگي مشخص شد كه بين تراكم پوره‌ها روي نخل و تراكم پوره‌ها روي پاجوش‌ها همبستگي بالا و معني‌داري وجود دارد (0.96= R^2). نتايج نشان داد كه كارت‌هاي زرد چسبنده مي‌توانند روش به نسبت مناسبي براي برآورد تراكم جمعيت زنجرك خرما روي نخل باشند. همچنين، بر اساس نتايج، ترشح عسلك تقريباً سه هفته بعد از ظهور پوره‌هاي زنجرك خرما شروع مي‌شود، ولي اوج ميزان عسلك ترشح شده روي نخل‌ها به فاصله يك هفته بعد از اوج ظهور جمعيت پوره‌هاي نمونه‌برداري شده اتفاق افتاد. تجزيه رگرسيون مدل تيلور نشان داد رابطه رگرسيوني به استثناء يك روش براي بقيه روش‌هاي نمونه‌برداري معني‌دار است. بر اساس مقادير R^2 و P به دست آمده از ارتباط رگرسيوني، نتايج نشان داد كه براي توصيف داده‌هاي مربوط به توليد عسلك توسط پوره‌هاي زنجرك خرما مدل آيوائو مناسب‌تر از مدل تيلور بود. به منظور تعيين اندازه نمونه مطلوب از روش‌هاي گرين و كونو با دقت ثابت 0.2 استفاده شد. براساس مدل گرين، هرگاه ميانگين تراكم جمعيت زنجرك خرما در هر برگچه نخل بالغ و در هر برگچه پاجوش 10 عدد باشد، تعداد نمونه مورد نياز به ترتيب 38 و 47 برگچه خواهد بود و هرگاه ميانگين تراكم اين آفت روي هر كارت زرد 200 عدد باشد، تعداد نمونه مورد نياز 19 كارت خواهد بود.