ارزيابي كارايي مزرعه‌اي نانوكپسول فرومون جنسي كرم گلوگاه انارEctomyelois ceratoniae (Lep.: Pyralidae)

كرم گلوگاه انار مهم‌ترين آفت انار در برخي كشورها از جمله ايران است. استفاده از فرومون‌ جنسي از روش‌هاي پايش و كنترل اين آفت است. جزء اصلي فرومون شب پره گلوگاه انار، (Z, E)-9,11,13Tetradecatrienal، ناپايدار بوده و جلب كنندگي شبه فرومون آن، (Z, E)-7,9,11-Dodecatrienyl format، نيز كمتر از فرومون جنسي است. فناوري نانو مي‌تواند نقش مهمي در افزايش كارايي فرومون‌ها از طريق رهاسازي تدريجي داشته باشد. در اين تحقيق با هدف افزايش پايداري فرومون جنسي اين حشره در شرايط باغ، ضمن تهيه نانوكپسول حاوي جزء اصلي فرومون جنسي آفت، آزمايشي در قالب طرح فاكتوريل بر پايه بلوك هاي كاملاً تصادفي با دو فاكتور نوع جلب كننده (شامل نانوكپسول حاوي فرومون جنسي و پخش كننده تجاري شبه فرومون) و زمان تعويض جلب‌كننده (شامل يك، دو، چهار و هشت هفته) انجام شد. بر اساس نتايج فرمولاسيون نانوكپسول حاوي فرومون جنسي كارايي بهتري نسبت به شبه فرومون داشت. ميانگين تعداد نرهاي جلب شده به نانوكپسول حاوي فرومون جنسي در زمان‌هاي تعويض آن شامل يك، دو، چهار و هشت هفته به ترتيب 1.93، 1.74، 1.51 و 0.6 حشره در روز بود؛ اما ميانگين تعداد افراد نر جلب شده به شبه فرومون در زمان‌هاي مذكور به ترتيب 1.17، 0.89، 0.56 و 0.14 حشره در روز بود. همچنين، نانوكپسول فرومون تا 49 روز و پخش كننده شبه فرومون تا 21 روز قابليت جلب حشرات را داشتند. با توجه به نتايج اين تحقيق نانوكپسول فرومون جنسي اين آفت براي پايش و كنترل اين آفت توصيه مي‌شود.