شخصيت شناسيِ مخاطب در فرايند ارتباطي رسول اكرم(ص)

دستيابي به الگويي مطلوب از سيره ارتباطي رسول اكرم| در گروِ تحليل و فهم منطقيِ اجزاء، عناصر، متغيرهاي مؤثر و فرايند طي‌شده است؛ چرا كه فرايند ارتباط به هر شكلي كه برقرار شود، حداقل سه عنصر را در بر مي‌گيرد: فرستنده، پيام و گيرنده (مخاطب). هر سه عنصر ويژگي‌هايي دارد كه اگر مورد توجه نباشد، به‌عنوان موانع ارتباط، از ارائه موفق پيام و تأثيرگذاري آن مي‌كاهد. در اين ميان شناختِ ويژگي‌هاي مخاطب از اهميت بسزايي برخوردار است كه در حوزه‌ها و قلمروهاي گوناگوني انجام مي‌پذيرد. نوشتار حاضر مي‌كوشد با روش اسنادي و رويكرد تحليل كيفي، با استناد به داده‌‌هاي تاريخي و اقتباس از عناصر ارتباطي، به شناسايي عوامل و ويژگي‌هايي بپردازد كه با تأثير در شخصيت مخاطب، نوع مواجهه وي با پيام نبوي را در فرايند ارتباطي تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. تأثيرپذيري از ساختار قوميقبيله‌اي، تأثيرپذيري از بت ذهني قبيله، از فقر اقتصادي، از اقتدار و غلبه، از شيوخ و رؤساي قبايل، و تأثيرپذيري از پيمان‌ها و پيوندهاي قبيله‌اي در فرايند ارتباطي، از جمله ويژگي‌هاي شخصيتي مخاطبانِ عصر نبوي است. اولويتِ ساختار شناختي، مقتضيات و چالش‌هاي آن نيز از جمله مؤلفه‌ها و ويژگي‌هاي شخصيتيِ عامِ مخاطبان بوده كه همواره مورد اهتمام رسول اكرم| در فرايند ارتباطي قرار گرفته است.